Manhattan Projesi

1896 de Fransız fizikçi Henry Becquerel’in radyoaktiviteyi keşfetmesiyle geliştirimeye başlanan atom bombası fiziksel olarak ilk defa 1911 yılında denenmiştir. Fakat atom bombasının yıkıcı gücü ancak 1930’lu yılların sonuna doğru anlaşılmıştır. 2 Aralık 1942 de “Metalurji Projesi” kod adlı projeyi İtalyan Enrico Fermi yapmıştır ve resmen atom çağını balşlatmıştır. Ardından atom enerjisinin silahlarda kullanılabileceğini öngören Albert Einstein dönemin Amerika başkanı Roosevelt’e bir mektup yazmış ve Almanya’nın II. Dünya Savaşı başlamadan Atom enerjisini keşfetmeye çok yakın olduğunu ve bunu savaşta yıkıcı bir güç olarak kullanmaya karar verdiğini bildirmiştir. Mektup olayından hemen sonra Almanya’dan daha çabuk davranan ABD, 1945 yılında Los Alamos, Meksika’da Prof. Dr. Oppenheimer kontrolünde atom enerjisinin kullanımını araştırmış ve saf Uranyum ve Plutonyum’dan 50 şer kg üretmiştir.

ABD, atom enerjisinin insanlar üzerindeki ölümcül ve yok edici etkisini araştırmak için “Manhattan Project” adı verilen bir araştırma grubunu kurmuştur. 1945’de 40 Laboratuar ve 200.000 bilim insanıyla başlayan bu projedeki çalışan sayısı Amerika’da makine endüstrisinde üretim yapan tüm işçi sayısında daha fazlaydı. 1945’de ilk meyvesini veren Manhattan projesi ile birlikte Fat Man (Şişman Adam) isimli bomba Meksika’nın Alamagor bölgesinde kontrollü olarak patlatılmıştır. Yeryüzündeki bu ilk nükleer patlamayla doğa atom bombasının yıkıcı gücüyle karşılaşmış olmuştur. Aslında, Fat Man Atom bombası denenmeden önce Başkan Harry Truman II. Dünya savaşının sonlarına yaklaşılırken bombanın Japonya üzerinde kullanılması kararını çoktan almıştı. Alınan bu canice kararda başkanın kişisel sorunları, kini, nefreti ve Pearl Harbor’dan kalma öç alma duygusunun da etkili olduğu söylenebilir.

Einstein, Leo Szilard, Edward Teller, Eugene Wigner ve bir grup bilim adamı 1939 yılında Nazi Almanya'sının atom bombası araştırmaları yaptığı ve bunun hazırlıklarına başladığı yönünde ABD'ye uyarılarda bulunmuş fakat pek ciddiye alınmamışlardır. II. Dünya Savaşı'ında bu bombanın kullanılma ihtimali üzerinde durmuş olan Einstein, mevcut statüsünü kullanarak Leo Szilard'la birlikte ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'e bir mektup yazmıştır. Mektupta, Amerikan hükümetine uranyum araştırmaları ve zincir reaksiyonları ile ilgili araştırmalar yapması tavsiye edilmiştir. Bununla birlikte en önemli detay olarak Nazi Almanya'sının atom bombası yapabilecek yetkinliği olduğu vurgulanmış Adolf Hitler'in de bu atom bombasını kullanmaktan çekinmeyeceği bildirilmiştir. Bu durumda Roosevelt, II. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın atom bombasının geliştirmesine yönelik ihtimalini riske atmamış ve Manhattan Projesi'ni başlatmıştır.

Manhattan Projesi ile, Einstein ve diğer bilim adamları toplanmış ve atom bombasını geliştirmeye yönelik bir ekip kurulmuştur. Bu ekip Los Alamos, New Mexico test ve geliştirme merkezine götürülmüştür. Bununla birlikte 1940 yılında Einstein, daimi ikamet izniyle beş yıl vatandaşsız kaldıktan sonra Amerikan vatandaşı olmuştur. Einstein bu projenin başındayken gruptaki meslektaşlarının ısrarına rağmen direk atom bombasını geliştirmeye yönelik çalışmalarda bulunmamıştır. O, ABD donanmasına gelecek silah sistemlerinin tasarımlarını değerlendirmeye yönelik çalışmalar yapmıştır. Fakat bir süre sonra II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sına caydırıcı bir durum yaratacağı düşüncesi onu da etkilemiştir. Ve savaş sırasında atom bombasını geliştirip tamamlayan tek ülke ABD olmuştur.