Mustafa Kemal Atatürk CV
SİYASETÇİ, ASKER, DEVLET ADAMI (1881 - 1938)
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve Türkiye Cumhuriyet'nin ilk cumhurbaşkanı olan Atatürk tüm uluslara örnek teşkil etmiş devrimci, teorisyen, siyasi ve askeri bir liderdir.
| İsim Soyisim | : | Mustafa Kemal Atatürk |
| Adresi | : | Anıtkabir, Ankara, Türkiye |
| Doğum Tarihi | : | 19 Mayıs 1881 |
| Doğum Yeri | : | Selanik, Yunanistan |
| Ölüm Tarihi | : | 10 Kasım 1938 |
| Ölüm Yeri | : | İstanbul, Türkiye |
-
EĞİTİM
KURUM KURUM YERİ, TARİH Hafız Mehmet Efendi'nin Mahalle Mektebi 
Selanik Mustafa, Ali Rıza Bey ile Zübeyde Hanım'ın oğludur. Mustafa'nın nerede eğitim alacağı ilk zamanlarda bir anlaşmazlık konusu olmuştur. Annesi Mustafa'nın Hafız Mehmet Efendi Mahalle mektebi'ne gitmesini istemiş, babası ise o dönemlerde açılmış yeni yöntemlerle eğitim veren Şemsi Efendi Mektebine gitmesini istemiştir. Mustafa'nın eğitimi Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde başlamıştır. Şemsi Efendi Mektebi Selanik Hafız Mehmet Efendi'nin mahalle mektebinde eğitime başlayan Mustafa'nın buradaki eğitimi birkaç gün sürmüştür. Babasının da isteğiyle eğitim hayatına Şemsi Efendi mektebinde devam etmeye başlamıştır. 1888 yılında Mustafa üzücü bir şekilde babası Ali Rıza Bey'i kaybetmiştir. Babasının kaybı üzerine bir süre üvey kardeşi Hüseyin'in yanında çiftçilik yapan Mustafa, annesinin de isteğiyle Selanik'e dönüp eğitimini tamamlamıştır. Selanik Mülkiye Rüştiyesi Selanik Mustafa, bürokrat yetiştiren ve seküler eğitim veren Selanik Mülkiye Rüştiyesine kayıt olmuştur. Fakat Mustafa'nın aklında her zaman askeri okul vardır. Askeri öğrencilerin giydikleri üniformalar bile O'na çok çekici geliyordur. Selanik Askeri Rüştiyesi Selanik (1893 - 1896) Mustafa, annesinin itirazlarına rağmen Selanik Askeri Rüştiye'sine kayıt olmuştur. Askeri Rüştiye'de yüzbaşı Üsküplü Mustafa Sabri Bey ona Kemal ismini vermiştir. Bu andan itibaren Mustafa Kemal olarak anılmaya başlanmıştır. Buradaki Fransızca öğretmeni de Mustafa Kemal'in özgürlük hakkında düşüncelerini etkileyen faktörlerden birisi olmuş ve 1896 yılında okulundan başarıyla mezun olarak ayrılmıştır. Manastır Askeri İdadisi Manastır, Makedonya (1896 - 1899) Selanik Askeri Rüştiye'sinden mezun olan Mustafa Kemal, Kuleli Askeri İdadisine girmek istemiştir fakat ona ağabeylik yapan Selanikli Subay Hasan Bey'in tavsiyesi üzerine Manastır Askeri İdadisine kayıt olmuştur. Eğitim aldığı dönemde 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'na gönüllü olarak katılmak istemiş fakat hem 16 yaşında olmasından dolayı hem de idadi öğrencisi olduğundan dolayı cepheye gidememiştir. Çok başarılı bir öğrenci olan Mustafa Kemal bu okulu ikincilikle bitirmiştir. Mekteb-i Harbiye-i Şahane İstanbul, Türkiye (1899 - 1902) Birinci sınıfı 27., ikinci sınıfı 11., üçüncü sınıfı 1902'de mülazım bugünkü ismiyle "teğmen" rütbesiyle 549 kişi arasından piyade sınıf sekizincisi olarak bitirmiştir. Erkan-ı Harbiye Mektebi İstanbul, Türkiye (1902 - 1905) 11 Ocak 1905'te Erkan-ı Harbiye Mektebi'nden ''kurmay yüzbaşı'' rütbesiyle mezun olmuştur. -
MESLEKİ TECRÜBELERİ
MESLEK ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH Piyade Süvari, Topçu 
5.Ordu, 30. Süvari Alayı, Şam, Osmanlı Devleti (1905 - 1907) Mutafa Kemal, mezuniyetinin ardından Şam'daki 5. Ordu'ya staj yapması amacıyla gönderilmiş ve burada Piyade süvari ve topçu sınıflarında görev yapmıştır. Düşük rütbeli stajyer bir kurmay subay olarak Suriye'nin çeşitli bölgelerindeki isyanlarla ilgilenen Mustafa Kemal, "küçük savaş" (gerilla savaşı) üzerine tecrübe kazanmıştır. İsyanlarla uğraştığı dört aydan sonra Şam'a geri dönmüştür. Cemiyet Kurucu Üyesi Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, Osmanlı Devleti (Ekim 1906 - ) Mustafa Kemal, binbaşı Lütfi Bey, Dr. Mahmut Bey, Lüfti Müfit (Özdeş) Bey ve askeri tabip Mustafa Cantekin ile "Vatan ve Hürriyet" adlı bir cemiyeti kurduktan sonra ordudan izinsiz Selanik'e gitmiştir. Selanik merkez komutan muavini yüzbaşı Cemil Bey'in yardımıyla karaya çıkmış ve orada cemiyetinin şubesini açmıştır. Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) Şam, Osmanlı Devleti (20 Haziran 1907) Cemiyeti kurduktan sonra Şam'a geri dönen Mustafa Kemal 20 Haziran 1907'de kolağası olmuştur. Kurmay 3. Ordu, Osmanlı Devleti (13 Ekim 1907) Kolağası olmasından sonra çok geçmeden 13 Ekim 1907'de 3. Ordu'ya kurmay olarak atanmıştır. Cemiyet Üyesi İttihat ve Terraki Cemiyeti, Osmanlı Devleti (Şubat 1908) Mustafa Kemal, Selanik'e vardığında "Vatan ve Hürriyet"in şubesinin İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne ilhak edildiğini öğrenmiş ve 1908 Şubat ayında İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olmuştur. Müfettiş Rumeli Doğu Bölgesi Demiryolları Müfettişliği, Osmanlı Devleti (22 Haziran 1908) Mustafa Kemal, 22 Haziran 1908'de Rumeli Doğu bölgesi demiryolları müfettişliği görevine atanmıştır. Kurmay Başkan 3. Ordu'ya bağlı Selanik Redif Fırkası, Osmanlı Devleti (13 Ocak 1909) Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından Trablusgarp'a gönderilmiştir. Burada 1908 Devrimi'nin fikirlerini Libyalılara yaymaya ve buradaki nüfusun farklı kesimlerinden gelenleri Jön Türk'lere kazandırmaya çalıştıktan sonra geri gelmiş ve 13 Ocak 1909'da 3. Ordu'ya bağlı Selanik Redif Fırkası'nın kurmay başkanı olmuştur. Kurmay Başkan Birinci Kademe Birlikleri, Hareket Ordusu, Osmanlı Devleti (13 Nisan 1909 - 27 Kasım 1911) Meşrutiyet'e karşı olan 31 Mart ayaklanmasını bastırmak üzere 19 Nisan 1909'da İstanbul'a girecek olan Hareket Ordusu'na bağlı birinci kademe birliklerinin kurmay başkanı olmuştur. Daha sonra 3. Ordu kurmaylığı, 3. Ordu subay talimgahı komutanlığı, 5. Kolordu kurmaylığı, 38. Piyade alayı komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. Binbaşı Trablusgarp Savaşı, Trablusgarp (27 Kasım 1911 - 22 Aralık 1911) İtalyanların 19 Eylül 1911'de Trablusgarp'a saldırmasıyla birlikte Trablusgarp Savaşı başlamıştır. 27 Kasım 1911'de binbaşı olan Mustafa Kemal, binbaşı Enver Bey, Fuat (Bulca), Nuri (Conker) ve binbaşı Fethi (Okyar) gibi diğer İttihatçı subaylarla birlikte 18 Aralık 1911'de hareket etmiştir. Mustafa Kemal ile grubu, Mısır'da Kahire ve İskenderiye üzerinden Bingazi'ye gitmiştir. 19 Ekim'de İskenderiye'den yola çıktıktan bir süre sonra bir hastalık geçirmiştir. 22 Aralık'ta Tobruk yakınında zafer kazanmıştır. Komutan Derne Komutanlığı, Osmanlı Devleti (06 Mart 1912) Mustafa Kemal, Derne'deki 16 - 17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralanıp bir ay hastanede tedavi görmüş ve 6 Mart'ta Derne Komutanlığı'na getirilmiştir. Harekât Şubesi Müdürü Akdeniz Boğazı Kuvayi Mürettebesi Harekât Şubesi Müdürlüğü, Bolayır (24 Ekim 1912) Mustafa Kemal, Balkan Savaşları'nın başlamasıyla birlikte İstanbul'a hareket etmiş ve 24 Kasım 1912'de karargahı Bolayır'da bulunan Bahr-i Sefit Boğazı (Akdeniz Boğazı) Kuvayi Mürettebesi Harekât Şubesi Müdürlüğü görevine atanmıştır. Ateşe Sofya, Belgrad ve Çetine Askeri Ateşeliği, Osmanlı Devleti (27 Ekim 1913) Mustafa Kemal, 27 Ekim 1913'te Sofya Askerî Ataşeliği'ne atanarak yakın arkadaşı Sofya Sefiri (Elçisi) Fethi Bey (Okyar)'in altında çalışmıştır. Ek olarak Belgrad ve Çetine Askerî Ataşeliğini de yürütmüştür. Kaymakam (Yarbay) Osmanlı Devleti (01 Mart 1914) Ateşelik görevindeyken 1 Mart 1914'te kaymakamlığa yükselmiştir. Fırka Komutanı 19. Fırka Komutanlığı, Tekfurdağ, Osmanlı Devleti (20 Ocak 1915) 28 Temmuz 1914'de I. Dünya Savaşı başlamış fakat Osmanlı savaşa henüz dahil olmamıştır. Osmanlı Devleti de 29 Ekim 1914'te ittifak kuvvetlerinin safında savaşa girmiştir. 20 Ocak 1915'de Mustafa Kemal 3. Kolordu emrinde Tekfurdağ'da kurulacak olan 19. Fırka komutanlığı görevine atanmıştır. Miralay (Albay) Çanakkale Savaşı, Osmanlı Devleti (01 Haziran 1915) İtilaf Devletleri, 25 Nisan 1915'te Gelibolu Yarımadası'na çıkartmalar yapmış ve Çanakkale Savaşı başlamıştır. Kaymakam (Yarbay) Mustafa Kemal, 3.Kolordu komutanı Mehmet Esat Paşa'nın emrinde savaşmıştır. Mustafa Kemal Arıburnu'na çıkan ANZAC (Avustralya ve Yeni Zellanda Kolordusu) birliklerinin yarımada içine ilerlemesini Conkbayırı'nda durdurmuştur. Bu başarı üzerine 5. Ordu komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders'in takdirini kazanmış ve 1 Haziran 1915'te Albaylığa yükselmiştir. Mustafa Kemal 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferi'ni kazanmıştır. Bu zaferi 17 Ağustos'ta Kireçtepe ve 21 Ağustos'ta II. Anafartalar Zaferi takip etmiştir. Artık Mustafa Kemal "Anafartalar Kahramanı" olarak tanınmıştır. Kolordu Komutanı 16. Kolordu Komutanlığı, Osmanlı Devleti (14 Ocak 1916) 16. Kolordu tam bu sıralarda 14 Ocak 1916'da Gelibolu'dan Edirne'ye transfer edilmiştir ve Mustafa Kemal, 16. Kolordu komutanlığına atanmıştır. Edirne'de iki ay kalmış ve kolorduyu düzene sokmuştur. Paşa, Mirliva (Tuğgeneral) Doğu Cephesi, Osmanlı Devleti (01 Nisan 1916) Doğu Cephesinde Rus birlikleri Osmanlı 3. Ordusu'nu püskürtmüş ve işgallere başlamışlardır. 16 Şubatta Erzurum'u, 3 Martta Bitlis, Muş, Van ve Hakkari'yi işgal etmişlerdir. Albay Mustafa Kemal 15 Mart tarihinde 3. Orduyu desteklemesi için emrindeki 16. Kolordu ile birlikte Diyarbakır'a gönderilmiştir. Rütbesine göre kendisine ağır bir sorumluluk verilen 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal 1 Nisan 1916'da Diyarbakır'da iken Tuğgeneralliğe (Mirliva) yükseltilmiş ve Paşa unvanını almıştır. Mustafa Kemal taktik bir geri çekilme emri vermiştir. Daha sonra beklenmedik bir saldırı ile Muş'u Ruslardan kurtararak Osmanlı birliklerine stratejik bir üstünlük sağlamıştır. Kafkas Cephesindeki bu başarısından dolayı Altın Kılıç madalyası ile ödüllendirilmiş, Ağustos ayında Muş ve Bitlis tümüyle Rus işgalinden kurtarılmıştır. Ordu Komutanı Yıldırım Orduları Grubu emrindeki 7. Ordu Komutanlığı, Osmanlı Devleti (5 Temmuz 1917 - 6 Ekim 1918) Mustafa Kemal, 5 Temmuz 1917'de Yıldırım Orduları Grubu emrindeki 7. Ordu komutanlığı görevine atanmıştır. Siyasi Girişimci Minber Gazetesi Mütareke döneminde Fethi Bey (Okyar) ile birlikte Ahmet İzzet (Furgaç) Paşa yanlısı ve Ahmet Tevfik Paşa (Okday) karşıtı bir tavrı koyan Minber gazetesini çıkararak siyasi girişimlerde bulunmuştur. Müfettiş Osmanlı Devleti (1919) İngilizler, Osmanlı Devleti'ne Kasım 1918'de nota vermişlerdir. Doğuda Türklerin silahlanıp Hristiyanları öldürdüğünü ve buna önlem alınması gerektiğini söylemişlerdir. Bunun üzerine Mustafa Kemal, Padişah Vahdettin tarafından olağanüstü yetkiler verilerek oradaki Hristiyan halkının refahını koruması üzerine görevlendirilmiştir. Siyasi ve Askeri Lider Kurtuluş Mücadelesi (19 Mayıs 1919) Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919'da Refet Bey (Bele), Kazım Bey (Dirik), "Ayıcı" Mehmet Arif Bey, Hüsrev Bey (Gerede)'lerle beraber Samsun'a çıkmış ve kurtuluş mücadelesinin temelleri atılmaya başlanmıştır. Son görev yeri olan Adana'dan ayrılmadan Ulukışla'ya gelerek ilk örgütlenmeyi başlatmıştır. 22 Haziran 1919'da Rauf Bey (Orbay), Kazım Karabekir Paşa, Refet Bey (Bele) ve Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ile birlikte Amasya'da yayımladığı genelgeyle "Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağını" ilan etmiştir. Kongre Başkanı Erzurum Kongresi (1919) Mustafa Kemal, Kazım Karabekir Paşa tarafından Erzurum'da toplanan Doğu İlleri Müdafaa-i Hukuk Kongresine (Erzurum Kongresi) katılmıştır. Kongre üyelerinin ısrarıyla Osmanlı ordusundan istifa etmiş ve Kongre başkanlığına seçilmiştir. Kongre Başkanı Sivas Kongresi (01 Eylül 1919) 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi'nde alınan kararları uygulamak amacıyla bir Temsil Heyeti oluşturulmuş ve başkanlığına da Mustafa Kemal Paşa seçilmiştir. Halk iyice coşkulanarak ve kurtuluş mücadelesinin temelleri sağlam bir şekilde atılmıştır. Meclis Kurucusu Türkiye Büyük Millet Meclisi (23 Nisan 1920) Mart 1920'de Osmanlı Meclis-i Mebusan'ı işgal kuvvetleri tarafından basılmıştır. Bunun üzerine 23 Nisan 1920'de Mustafa Kemal Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılmasını sağlamıştır. TBMM kurtuluş mücadelesi boyunca bir kurucu meclis gibi rol oynamıştır. Meclis ve Hükûmet Başkanı TBMM Hükümeti (1920) TBMM'nin ve hükümetin başkanlığına oy birliğince seçilmiştir. Düzenli Ordu Kurucusu TBMM Hükümeti (1920 - 1921) Kuva-yi Milliye örgütleri dağıtılarak düzenli ordu oluşturulması gerekiyordur. Fakat bu hiç de kolay olmamış, Milli Mücadele'nin en kanlı çatışmaları, Kuva-yi milliye'den düzenli orduya geçerken yaşanmıştır. İngiltere'nin desteğiyle Andolu'ya girmeye çalışan Yunan kuvvetleri, 9 Ocak'ta İnönü mevzilerine kadar ilerlemiştir. Ancak Türk Ordusu'nun savunması karşısında ileri gidemeyeceklerini anlayan Yunan Kuvvetleri, 11 Ocak 1921 sabahı İnönü mevzilerinden çekilmek zorunda kalmışlardır. Birinci İnönü Muharebesi düzenli ordunun ilk zaferi olmuş ve bu zafer Kuva-yi Milliye'den düzenli orduya geçiş hızlandırarak, halkın yeni kurulan orduya güveni arttırmıştır. Bu zafer dünyanın dikkatini çekmiş ve İtilaf devletleri Sevr anlaşmasının koşullarını hafifletmek için Osmanlı'dan bir heyet göndermesini istemiştir, fakat görüşmelerden Osmanlı yararına birşey çıkmamıştır. Sevr anlaşmasının şartları aynı ağırlığında devam etmiştir. Daha Londra'daki bu konferans bitmeden Yunan'lılar Anadolu'ya tekrar saldırmaya başlamışlardır. 23 Mart 1921 günü sabah erken saatlerde, 3. Yunan Kolordusunun Batı Cephesinden, 1. Yunan Kolordusunun da Güney Cephesinden ileri harekete geçmesiyle muharebeler başlamıştır. 23 Mart - 1 Nisan 1921 arasında meydana gelen İkinci İnönü Muharebesi tekrar Türk Kuvvetlerinin zaferiyle sona ermiştir. Bu zaferden sonra Fransızlar Zonguldak'tan, İtalyanlar da Güney Anadolu'dan askerlerini çekmeye başlamıştır. Başkomutan TBMM Hükümeti Ordusu (5 Ağustos 1921) Yunanlılar tekrardan taarruza geçmiş, Türk ordusunu Sakarya Irmağı'na kadar çekilmeye zorlanmıştır. Bu sırada TBMM'ye güven azalmaya başlamış tepkiler artmıştır. Tepkiciler Mustafa Kemal'in ordunun başına geçmesini istiyorlardır. Asıl amaçları Mustafa Kemal'i Ankara'dan uzaklaştırmaktır. Mustafa Kemal de bu görevi yalnız bir şartla kabul edeceğini bildirmiştir. Bu şartı ise, Meclis'in ordu ile ilgili yetkilerini üç ay süreyle kendisinde toplayacak bir kanun çıkartılması olmuştur . Bu şekilde hem Mustafa Kemal karşıtları amaçlarına ulaşamamış oldu hem de 5 Ağustos 1921 günü oy birliği ile çıkartılan yasa ile Mustafa Kemal Paşa, TBMM Orduları Başkomutanlığı'na getirilmiştir. Mareşal TBMM Hükümeti (19 Eylül 1921) 23 Ağustos-13 Eylül 1921 tarihlerinde yapılan Sakarya Meydan Muharebesi'nde Yunan Ordusu'nun hücum gücü tükenmiştir. Türk Ordusu ani bir taarruzla Yunan Ordusu'nu Sakarya Nehri'nin doğusundan çıkarmayı başarmıştır. Bu zaferden sonra 19 Eylül 1921'de Büyük Millet Meclisi Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'yı oy birliğiyle Mareşal rütbesine terfi ettirmiştir. Sakarya Meydan Muharebesinden sonra Ankara Hükümetiyle Güney Kafkas Cumhuriyetleri arasında Kars antlaşması imzalanmış ve Türkiye'nin doğu sınırı tamamen güvence altına alınmıştır. Fransa ise TBMM Hükümeti ile 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması'nı imzalamıştır. Bu antlaşma ile Fransa TBMM Hükümeti'ni tanımış ve Hatay-İskenderun dışında, Türkiye'nin bugünkü güney sınırı çizilmiştir. Antlaşma sayesinde güney cephesi güvenli duruma geldiğinden buradaki Türk birlikleri de Batı Cephesi'ne kaydırılmıştır. İtalyanlar ise, Sakarya Meydan Muharebesi'nden sonra Güney Ege ve Akdeniz bölgelerinde tutunamayacaklarını anlayarak 1921 yılı sonuna kadar işgal ettikleri yerlerden çekilmişlerdir. Sakarya Meydan Muharebesi sonrasında İngiltere de Ankara'yı tanıyarak TBMM ile tutsakların bırakılması konusunda anlaşma yapmıştır. Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı'nın son aşaması olmuş. 30 Ağustos günü Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde bir gün içinde Yunan Ordusunun büyük bir bölümü imha edilmiş ve Mudanya Ateşkes Anlaşmasına giden yol çizilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Türkiye Cumhuriyeti (29 Ekim 1923) Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması'yla sonuçlanmıştır. Bu antlaşma ile Sevr Antlaşması yürürlükten kalkmış ve Türkiye Cumhuriyeti Lozan Antlaşması temelleri üzerine kurulmuştur. TBMM 1 Kasım 1922'de Osmanlı saltanatını lağvedip Vahdettin'i tahttan indirerek İstanbul hükümetinin hukuki varlığına son vermiştir. 29 Ekim 1923 Pazartesi günü Halk Fırkası Meclis Grubunda, Bakanlar Kurulunun oluşturulması konusunda tartışılmıştır. Sorun çözülemeyince, Gazi Mustafa Kemal'den düşüncelerini açıklaması istenmiştir. Gazi Mustafa Kemal, bunalımdan çıkış yolunu Anayasanın değiştirilmesi zorunluluğu ile açıklamıştır. Cumhuriyetin ilanını hedefleyen tasarıyı da grubun bilgisine sunmuştur. Tasarının parti grubunda kabulünden sonra aynı akşam saat 18.45'te TBMM Genel kurul toplantısı başlamıştır. Anayasa Komisyonu'nun değişiklik ile ilgili rapor ve önergesi genel kurulun onayına sunulmuş ve 29 Ekim 1923 Pazartesi akşamı saat 20.30'da milletvekillerinin alkışları ve "Yaşasın Cumhuriyet" sesleri ile Türkiye Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Cumhurbaşkanı Türkiye Cumhuriyeti (01 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938) Gazi Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir. 1924 Anayasası gereğince TBMM 29 Ekim 1923'teki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra üç defa daha (1927, 1931, 1935 yıllarında) Gazi Mustafa Kemal'i tekrar cumhurbaşkanlığına seçmiştir. Ölümünden önce Hatay - İskenderun'u alan Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Atatürk'e 1938 yılı başlarında siroz teşhisi konulmuştur. Hastalığı ilerleyen Atatürk, 10 Kasım 1938 Perşembe sabahı saat 09.05'te İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda hayatını kaybetmiştir. -
ÇALIŞMALARI
Çalışma Adı Tarih Atatürk Tarafından Kurulan Kurumlar 
Anadolu Ajansı
Ankara Hukuk Fakültesi
Ankara Orman Çiftliği
Bursa Merinos Halı Fabrikası
Çocuk Esirgeme Kurumu
Demiryolları ve Limanlar Genel Müdürlüğü
Devlet Hava Yolları
Devlet İstatistik Enstitüsü
Elektrik İşleri Etüt İdaresi
Etibank
Halkevleri
İşbankası
Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA)
Merkez Bankası
Merkez Hıfzısıha Enstitüsü
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı
Sanayi ve Maadin Bankası
Sümerbank
Türk Dil Kurumu
Türk Kuşu
Türk Tarih Kurumu
Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası
Türkiye Şeker Fabrikaları
Uluslararası İzmir Fuarı
Ziraat Okulları ve Yüksek Ziraat Enstitüsü -
BAŞARI VE ÖDÜLLERİ
ÖDÜL ÖDÜLÜ VEREN MAKAM TARİH 5. Sınıf Mecidi Nişanı (Gümüş Madalya) 
II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti 25 Aralık 1906 4. Sınıf Osmani Nişanı (Gümüş Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 6 Kasım 1912 Légion d'honneur Fransa 11 Mart 1914 3. Sınıf Osmani Nişanı (Gümüş Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 1 Şubat 1915 3. Sınıf Aziz Alexander Nişanı I. Ferdinand, Romanya 23 Mart 1915 İmtiyaz Madalyası (Gümüş Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 30 Nisan 1915 Liyakat Madalyası (Gümüş Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 1 Eylül 1915 Demir Haç (Demir Madalya) II. Wilhelm, Almanya 28 Aralık 1915 Liyakat Madalyası (Altın Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 17 Ocak 1916 2. Sınıf Osmani Nişanı (Gümüş Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 1 Şubat 1916 Liyakat Madalyası Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (Mine) 27 Temmuz 1916 3. Sınıf Kruva ve Merit Nişanı Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 27 Temmuz 1916 2. Sınıf Mecidi Nişanı (Ortası Altın Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 12 Aralık 1916 1. Rütbeden Demir Haç (Demir Madalya) Alman İmparatorluğu 9 Eylül 1917 2. Sınıf Demir Haç (Demir Madalya) Alman İmparatorluğu 9 Eylül 1917 2. Sınıf Liyakat Madalyası Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 9 Eylül 1917 Kılıçlı Mecidi Nişanı (Altın Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 23 Eylül 1917 1. Sınıf Kılıçlı Mecidi Nişanı (Ortası Altın Madalya) V. Mehmed, Osmanlı Devleti 16 Aralık 1917 1. Rütbeden Prusya Kraliyet Nişanı II. Wilhelm, Almanya 19 Şubat 1918 Harp Madalyası (Gümüş Fakfon) VI. Mehmed, Osmanlı Devleti 11 Mayıs 1918 Aliyülala Nişanı Emanullah Han, Afganistan 27 Mart 1923 İstiklal Madalyası (Prinç) TBMM 21 Kasım 1923 Murassa Nişanı Türk Hava Kurumu 20 Mayıs 1925 Sadakat Gümüş Demir Haç (Gümüş Madalya) 12 Kasım 1931 Abide-i Zafer Hatırası (Madalyon) 1927 Müttefik Ajanslar 4. Kongresi (Madalyon) 1929 TBMM Rozeti 28 Aralık 1929 İran Şahı'nın Türkiye'yi ziyaretleri hatırası (Madalyon) 1934 1. Ordu Manevra Hatırası (Madalyon) 20 Ağustos 1937 2. Ordu Manevra Hatırası (Madalyon) 13 Ekim 1937 Ankara'ya gelişinin 18. yıl hatırası (Madalyon) 27 Aralık 1937 -
ESERLERİ
Eser Adı Eserin Türü Tarihi 
Takımın Muharebe Eğitimi Kitap 1908 Cumalı Ordugâhı - Süvari: Bölük, Alay, Liva Talim ve Manevraları Kitap 1910 Tâbiye ve Tatbikat Seyahati Kitap 1911 Bölüğün Muharebe Eğitimi Kitap 1912 Taktik Meselelerinin Çözümü ve Emirlerin Yazılmasına İlişkin Öğütler Kitap 1915 Atatürk'ün Hatıra Defteri Kitap I. Dünya Savaşı Sırasında Zabit ve Kumandan ile Hashibal Kitap 1918 Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri Kitap 1923 Sonrası Nutuk (Söylev) Kitap 1927 Vatandaş İçin Medeni Bilgiler Kitap 1930 Atatürk'ten Mektuplar Kitap 1935 - 1938 Geometri Kitabı Kitap 1937 Arıburnu Muharebeleri Raporu Kitap Karlsbad Hatıraları Kitap -
DEVRİMLERİ
Devrim Adı Yer Tarih Saltanatın Kaldırılması 
TBMM Hükümeti 01 Kasım 1922 Ankara'nın Başkent Olması Türkiye Cumhuriyeti 13 Ekim 1923 Cumhuriyetin İlanı Türkiye Cumhuriyeti 29 Ekim 1923 Medreselerin Kapatılması Türkiye Cumhuriyeti 03 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile medreseler kaldırılmış ve Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır. Halifeliğin Kaldırılması Türkiye Cumhuriyeti 03 Mart 1924 Halifelik kaldırılmış, Osmanlı hanedanı üyeleri vatandaşlıktan çıkarılarak yurt dışına sürülmüştür. Şer'iyye Mahkemelerinin Kapatılması Türkiye Cumhuriyeti 08 Nisan 1924 Yeni Anayasanın Kabulü Türkiye Cumhuriyeti 20 Nisan 1924 Aşar (Öşür) Vergisinin Kaldırılması Türkiye Cumhuriyeti 17 Şubat 1925 Aşar Vergisi kaldırılmıştır. Aşar vergisinin getirdiği gelir devletin giderlerinin yüzde otuzuna yaklaşmasına rağmen, köylünün ekonomik açıdan rahatlatılması ve üretimin arttırılması amacıyla aşar vergisi kaldırılmıştır. Şapka ve Kıyafet Devrimi (Şapka Kanunu) Türkiye Cumhuriyeti 25 Kasım 1925 Şapka Kanunu kabul edilmiştir. TBMM üyelerine ve memurlarına şapka giyme mecburiyeti getirilmiş ve Türk halkı da bu davranışa tabi tutulmuştur. Tekke ve Zâviyelerin kapatılması Türkiye Cumhuriyeti 13 Aralık 1925 Milletlerarası Takvim ve Saatin, Yeni Rakamların Kabulü ve Ölçülerde Değişiklik Türkiye Cumhuriyeti 26 Aralık 1925 Arşın, endaze, okka gibi ölçü birimleri kaldırılmış, bu ölçülerin yerine uzunluk ölçüsü olarak metre, ağırlık ölçüsü olarak kilo kabul edilip ve kullanılmaya başlanmıştır. Cuma günü olan tatil günü, Cumartesi öğleden sonra ve Pazar günü olarak değiştirilmiştir. Türk Ceza Kanunu Türkiye Cumhuriyeti 01 Mart 1926 1889 İtalyan Zanerdelli Kanunu örnek alınarak hazırlanan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu TBMM tarafından kabul edilmiştir. Türk Kanunu Medenisi Türkiye Cumhuriyeti 04 Ekim 1926 Medeni kanun kabul edilmiş, tek kadınla evlilik, resmi nikah zorunluluğu ve miras hakkı eşitliliği konularında köklü düzenlemelere gidilmiştir. Harf Devrimi Türkiye Cumhuriyeti 01 Kasım 1928 Yeni Türk harfleri kabul edilmiş, millet mektepleri kurulmuştur. Kadınlara Siyasi Hakların Verilmesi Türkiye Cumhuriyeti 1930 / 1934 Kadınlara yerel seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. Türk Tarih Kurumu Türkiye Cumhuriyeti 12 Nisan 1931 Türk Tarih Kurumu kurulmuştur. Türk Dil Kurumu Türkiye Cumhuriyeti 12 Temmuz 1932 Şimdiki adı Türk Dil Kurumu olan, Türk Dili Tetkik Cemiyeti kurulmuştur. Soyadı Kanunu Türkiye Cumhuriyeti 21 Haziran 1934 Soyadı Kanunu çıkarılmış, Ağa, Hacı, Paşa, Hafız gibi ünvanların kullanımı kaldırılmıştır. Kılık Kıyafet Kanunu Türkiye Cumhuriyeti 03 Aralık 1934 Kılık Kıyafet Kanunu çıkarılmış, ayinler dışında ruhani kıyafetlerin giyimi yasaklanmıştır. Atatürk İlkleri Türkiye Cumhuriyeti 05 Şubat 1937 Laiklik, Cumhuriyetçilik, Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, İnkılapçılık ilkeleri anayasaya girmiştir. -
KAZANDIĞI SAVAŞLAR
Savaşın Adı Kime Karşı Savaştı? Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Çanakkale Savaşı 
İtilaf Devletleri 18 Mart 1915 9 Ocak 1916 Kurtuluş Savaşı İtilaf Devletleri 19 Mayıs 1919 11 Ekim 1922 -
KAYBETTİĞİ SAVAŞLAR
Savaşın Adı Kime Karşı Savaştı? Başlama Tarihi Bitiş Tarihi Trablusgarp Savaşı 
İtalya Krallığı 29 Eylül 1911 18 Ekim 1912 II. Balkan Savaşı Bulgaristan 16 Haziran 1913 10 Ağustos 1913 Kafkasya Cephesi I. Dünya Savaşı'nda Rusya İmp., Ermenistan Devleti, Hazar Dikdatörlüğü 24 Ekim 1914 30 Ekim 1918 Sina ve Filistin Cephesi I. Dünya Savaşı'nda Büyük Britanya, Araplar, İtalya Krallığı, Fransa 28 Ocak 1915 28 Ekim 1918 -
NİYET MEKTUBU
"Ben insanların kalbini kırarak değil, kazanarak hükmetmek isterim." 
"Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir." "Benim naçiz vücudum nasıl olsa bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ebediyen yaşayacaktır. " "Sizler, yani yeni Türkiye'nin genç evlatları! Yorulsanız dahi beni takip edeceksiniz... Dinlenmemek üzere yürümeye karar verenler, asla ve asla yorulmazlar. Türk Gençliği gayeye, bizim yüksek idealimize durmadan, yorulmadan yürüyecektir. " "Biz Türkler, tarih boyunca hürriyet ve istiklal timsali olmuş bir milletiz." "Bağımsızlıktan yoksun bir ulus, uygar insanlık karşısında uşak olmaktan kurtulamaz." "Bilim, gerçeği bilmektir." "Türk, öğün, çalış, güven." "Ey Türk Gençliği! Birinci vazifen Türk istiklal ve cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir." -
REFERANSLARI
Atatürk Türkiye'yi tek düşmanı kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır. 
Völkischer Beobachter Gazetesi, Almanya Mustafa Kemal; bir millet, bütün vasıtalarından mahrum edilse dahi, kendini kurtaracak vasıtaları yaratabileceğini ispat eden adamdır. Adolf Hitler, Almanya Devlet Başkanı Asırları aşan adam! Paris basını, Fransa Devletimizin kurucusu ve milletimizin fedakar sadık hadimi, insanlık idealinin âşık ve mümtaz (seçkin) siması, eşsiz kahraman Atatürk! Vatan sana minnettardır. İsmet İnönü Dünya sahnesinden tarihin en dikkat çekici adamlarından biri geçti. Chicago Tribune Gazetesi, ABD Savaş sonrası döneminin en yetenekli liderlerinden biri. New York Times İnsanı teslim alıcı fevkalade önderlik kuvveti vardır. O, tetiktir, hazır cevaptır, dikkati çekecek kadar zekidir. Gladys Baker, ABD'li gazeteci O, kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı. Prof. Walter L. Wriht, Almanya Atatürk, uluslar arası anlayış, iş birliği, barış yolunda çaba göstermiş üstün kişi, olağanüstü devrimler gerçekleştirmiş bir devrimci, sömürgecilik ve yayılmacılığa karşı savaşan ilk önder, insan haklarına saygılı, dünya barışının öncüsü, yaşamı boyunca insanlar arasında renk, dil, din, ırk ayrımı gözetmeyen, eşi olmayan devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusudur. UNESCO Benim üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkan kalmamış olmasıdır. Sovyet Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa’nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum. Bana Avrupa’nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi. Franklin Roosevelt, ABD Başkanı Mustafa Kemal sosyalist değil, fakat görülüyor ki iyi bir teşkilatçı, yüksek anlayışlı, ilerici ve iyi düşünceli, akıllı bir lider. Mustafa Kemal soygunculara karşı bir Kurtuluş Savaşı veriyor. Emperyalistlerin gururunu kıracağına ve Sultan’ı da yaranı ile birlikte alt edeceğine inanıyorum Vladimir İlyiç Lenin, Rusya Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır. Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o zamandan beri koruması, Atatürk' ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye'de giriştiği derin ve geniş inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren bir örnek yoktur. John F. Kennedy, ABD Başkanı Mustafa Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce yetişen en büyük devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip olmayan cesur ve büyük bir inkılapçı olmuştur. Ben Gurion, İsrail Başbakanı, 1963
İlginizi çekebilecek diğer biyografiler
Gündem
Galeriler
Testler
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve Türkiye Cumhuriyet'nin ilk cumhurbaşkanı olan Atatürk tüm uluslara örnek teşkil etmiş devrimci, teorisyen, siyasi ve askeri bir liderdir.){kind=link}