Nazilerin Olası Bir Türkiye İşgalinde Türkiye'de Kurulacak Olan Toplama Kampları

    Nazilerin "Nihai Çözüm" olarak öngördükleri Yahudi Soykırımı sürecinde Türkiye'de Yahudiler'de de tedirginlik baş göstermişti. Sinegoklarda kendi aralarında telkinler veren Türk Yahudileri Adolf Hitler'in olası bir bahaneyle Türkiye'yi işgal edip burada Toplama kampı kurabileceği ihtimali üzerinde duruyorlardı.

    İşte tam o sırada Türkiye bir denge politikası izleme yoluna gitti ve Almanya'ya ziyaretlere başladı.

  • Wannsee Protokolü
    Wannsee Protokolünün Yapıldığı Villa

    Nazilerin “Nihai Çözüm” olarak adlandırdıkları Avrupa Yahudilerinin imha edilmesi tasarısı, 20 Ocak 1942 günü Berlin yakınlarındaki Wannsee Gölü civarında bir villada düzenlendi. Çeşitli Nazi örgütlerinde çalışanların katıldıkları bu protokol tarihe "Wannsee Protokolü” olarak geçti. Protokolün tutanaklarında, Avrupa’nın değişik ülkelerinde yaşayan 11 milyon Yahudinin imhası için her türlü gayretin sarf edileceği belirtiliyordu.  Bu imhaya öncülük eden isim ise Reinhard Heydrich'di. Yahudilerin Avrupa’da yaşadıkları ülkelere göre nüfus dağılımının yer aldığı bu listede, Türkiye Yahudileri de “Avrupa Türkiyesi-55.500” ibaresi ile yer alıyordu. Hatta gazeteci Azmi Nihat Erman'a göre Türkiye'deki Yahudiler bu protokolde geçen Türk Yahudileri maddesinden haberdardı ve oldukça tedirginlerdi. 

    Nazilerin Türkiye’yi işgal etmeleri halinde de imha fırınları Sütlüce’de, Hasköy’ün kuzeyinde imrahor ve Karaağaç yollarınınn kesiştiği noktanın doğusunda kalan geniş bir arazide inşa edilecekti. Wannsee Protokolü’nden sadece bir ay sonra Alman Büyükelçisi Franz von Papen’e suikast teşebbüsünde bulunulması Türkiye Yahudilerinin iyice endişelenmesine sebep oldu. Türkiye Yahudileri, Adolf Hitler’in, suikast girişiminin Yahudilerin bir planı olduğunu ileri sürüp kendilerini imha etme planını daha da hızlandırmasından endişe ediyorlardı.

  • İstanbul Emniyet Müdürü Nihat Haluk Pepeyi'nin Almanya Gezisi

    Tam bu dönemde İstanbul Emniyet Müdürşüğüne atanan Nihat Haluk Pepeyi Almanya gezilerine başladı. Nihat Haluk Pepeyi, Emniyet Genel Müdürlüğü Azınlıklar Şube Başkanıyla birlikte Almanya seyahatine başladı. Seyahatte onlara SS subayları Ankara'daki Alman Büyükeliğinde görevli Ludwig Moyzisch eşlik etti. Heyet SS subayları tarafından ağırlandı ve sıra birden bire Sachsenhausen toplama kampına gelmişti. Alman raporlarına göre kampı Türk heyeti gezmek istemişti. Amaçları ise benzer bir veya birden fazla kampı Türkiye'de de açmaktı.

    1 Şubat 1943 günü Haluk Pepeyi ve Selahattin Korkud Sachsenhausen toplama kampını ziyaret ettiler. Ziyarete katılan kişiler ise  "SS Tugay Komutanı Glücks, SS Kıtası Komutanı Kaindl, SS Kıtası Yüzbaşısı Matisiath, SS Kıtası Üsteğmeni Baumkötter, SS Kıtası Asteğmeni Wessel ve tercüman, SS Kıtası Üsteğmeni Finger SD (istihbarat Servisi’nden). 

  • Ziyaret Neden Gerçekleşti?

    Ziyaretin Nazilerin daveti üzerine gerçekleştiği, amacının ise Nazilerin Türkiye ile işbirliği içerisine girip Türkiye'de toplama kampları kurdurtma isteği olduğu düşünülmektedir.

    Asıl amacı silah üretim tesislerini gezmekti.  Nitekim 31 Aralık 1942 tarihinde, Berlin’de Hariciye Vekâleti umum müdürlerinden Faik Hazar ile Reich adına Orta Elçi Dr. Clodins arasında, Alman Hükümeti’nin 1942 yılının Haziran ayında Türkiye’ye açtığı 100 milyon Reich marklık kredi çerçevesinde Almanya’dan savaş teçhizatı temin etmesi konusunda bir anlaşma imzalanmıştı. İginç olan ve adeta bir denge siyaseti olarak yorumlanacak ayrıntı ise, Pepeyi ve Korkud’un Almanya’daki silah fabrikalarını ziyaret ettikleri tarihlerde bir başka Türk sanayi heyetinin de İngiltere’deki silah üretim tesislerini ziyaret etmesiydi.

    1943 yılının Haziran ayında ise dönemin 1. Ordu Komutanı General Cemil Cahit Toydemir ve yaveri Faik Yüngul ve biri ataşe militer olmak üzere iki tuğgeneral, Adolf Hitler'in daveti üzerine Berlin'e gitti. Heyet'e Doğu Cephesi ile Atlantik Duvarı’nın bazı bölümleri gezdirildi ve ardından heyet Adolf Hitler tarafından kabul edildi. 

    Almanya ile dönem Türkiye'si II. Dünya savaşında iletişim içerisindeydiler.

    Pepeyi ve Kordud'un seyahatindeki en ilginç noktalardan birisi ise Pepeyi ve Korkud'un seyahatinin amacının basında, Talat Paşa’nın kemiklerini getirmek için Almanya’ya gittikleri şeklinde yer almasıdır. Aynı şekilde Pepeyi ve Korkud ailelerine de seyahatin amacını aynı şekilde aktarmışlardır. Bu seyahatin amacının basına ve aileleri neden yanlış aksedildiği ise bir başka gizemdir.

  • Takibe Alınan 11 Milyon Yahudi

    Naziler, II. Dünya savaşında 11 Milyon Yahudiyi takibe almıştı. Wannsee Protokolü denilen görüşmede bu 11 Milyon'un ülkelere göre dağılımı açıklanmıştı. Ve bu ülkeler arasında Türkiye de vardı. 11 Milyon Yahudi'nin ülkelere göre dağılımı galerisi için tıklayınız.

  • Kaynakça

    1. Rıfat N. Bali "İstanbul emniyet müdürü Nihat Halûk Pepeyi’nin Almanya Gezisi-2 .Sachsenhausen temerküz kampı'nın Türk ziyaretçileri"