Nazi Almanya'sının gelmiş geçmiş en büyük kamplarından olan Auschwitz, ikinci dünya savaşı sırasında Polonya'da kuruldu. Üç bölümden oluşan Auschwitz; tehdit olarak belirlenen politikacıları, Almanya'dan getirilen Yahudileri, hapis hayatı yaşayan suçluları ve diğer birçok farklı ülkeden getirilen insanları kendi içerisinde barındırmaya başladı. Mayıs 1940 yılından 1945 yılına kadar faaliyet gösterdi. 1945' te Sovyet Ordusunun müdahalesiyle Auschwitz kampı kapatıldı. Auschwitz kampı üç ana kamptan oluşmaktaydı. [2]

Oswiecim yakınlarında kurulan kamp1, 1940 yıllında Polonya ordusuna ait olan topçu barakaları, kamp alanı için hazırlanmaya başlandı. Esirler ilk eziyet ve zorlukları daha kamp kurulumunda yaşamaya başladı. Korkunç planlar içinde olan SS Subayları kamp alanının genişlemesi için esirlere baskı uyguluyorlardı. Kamp kurulum alanında SS Subayları ve polisler için 40 metrekarelik bir kalkınma alanı kuruldu. Kamptaki esirler; Almanya'da Sachsenhausen' deki toplama kampından, Lodz'da bulunan Dachau ve Krakow Bölgesinde ki Tarnow kampından getirildi. [2]

Kamp1 ve diğer kamplarda gaz odaları bulunuyordu. Gaz odası dışarıda ayrı bir kısımda inşa edilmiş ve sonrasında öldürülen esirlerin yakılması için Krematoryum kuruldu. Ayrıca esirler üzerinde tıbbi deneyler yapılan bloklar yapıldı. 'Kara Duvar ( Black Wall)' adı verilen infaz alanı, Krematoryum ve tıbbi deneylerin yapıldığı alanların tam orta kısmında yer alırdı. SS Subayları tarafından 10. Blok'ta; ikiz çocuklar, bebekler, kadınlar ve erkekler üzerinde çeşitli deneyler yapıldı. Kadın ve erkekler üzerinde hadım etme, kısırlaştırma ve Hipotermi deneyleri uygulandı. [2]

Ekim 1941'de Brezezinka civarında kuruldu. Esirler Avusturya, Almanya ve Protectorare of Bohemia ve Moravia gibi ülkelerden getirildiler. Birkenau kampına getirilen esir çingene ve Yahudi aileleri içinde ayrı bölümler bulunuyordu. Kamp alanının içinden elektrikli tel örgülerle ayrılmış bölümler oluşturuldu. Bu tel örgülerin amacı esirlerin kaçmalarını önlemekti. Esirler üzerinde uygulanan acımasız deneylerin yanı sıra SS Subaylarının acımasız başka uygulamaları da vardı. Zyklon B adı verilen gazın 5 veya 7 kilosu bir kullanımda toplamda 1500 kişiyi yok edebilecek güce sahiptir. Yapılan araştırmalarda sadece iki yılda kamp alanındaki esirler üzerinde yirmi tonluk gazın kullanıldığı ortaya çıktı. Kullanılan gazın ne kadar insanı öldürdüğü tahmin edilemeyecek kadar fazla bir miktara sahip. İlk gaz denemesi olarak SS Subayları Zyklon B gazını Birkenau bölgesinin yakınlarında bulunan iki çiftlikte denediler. Bu gaz odalarına 'Geçici' gaz odaları deniliyordu. Geçici gaz odalarından birincisi 1942 yılın da kullanılıp kısa sürede kapatıldı. Fakat geçici gaz odası2 ise iki yıl kadar kullanılmaya devem edildi. ^[2]

BİRKENAU kampı diğer kamplardan farklı olarak en çok esir bulunduran kamp olduğu için Krematoryumlar ve gaz odaları yetersiz kaldı. Bunun üzerine SS Subayları 1942'nin bahar aylarında dört büyük Krematoryum, büyük bir gaz odası yanında da soyunma odaları yaptırdılar. Bu katliam alanlarının faaliyetleri 1944 yılına kadar devam etti. ^[2]

Kampın amacı sentetik kauçuk fabrikasında çalışacak esirlerin barınma alanını oluşturmaktı. Alman Konglomera I.G.Farben yöneticileri sentetik kauçuk ve akaryakıt üretimi için esirlerin çalıştırıldığı bir fabrika açtı. Fabrikaya yapılan yatırım 1,4 milyon dolar olarak biliniyor. Auschwitz 1 kampından ' Buna Detachment 'a esirler getirildi. ^[2]

Kalkınma bölgesi olarak ayrılmış olan alanlarda otuz dokuz tane yan kamp açılmıştır. 1942-1944 yılları arasında Blechammer, Glewitz, Althammer, Furstengrube, Laurahautte ve Eintrachthuette, yukarı Sileis'in ve Vistula nehrinin batısında yan kamplar çalışmaya başladı. Bu küçük kampların işleyiş ve amaçlarına baktığımızda daha çok tarım, sanayi, silah üretimine yönelik olduğunu görüyoruz. İşçiler tarım alanlarında, silah fabrikalarında, maden ocaklarında ve balıkçılık alanlarında zorla çalıştırılıyordu. Sanayi ve silah üretiminde çalışan kampların idari olarak bağlı olduğu kamp Auscwitz Monowitz. Tarım işlerini üstlenen kamplar ise Auschwitz Birkenau kampının idaresinde çalışıyordu. Sonrasında sanayi, silah ve tarım alanlarının idaresi birleştirildi. ^[2]

Chelmno kampı, Chelmno bölgesinin yakınlarında bulunan ormanlık alanın çevresinde kuruldu. SS Subayları, polisler ve personeller bölgedeki binalara yerleştirildi. Esirler ise kamp alanında bulunan büyük bir ev de tutuluyordu. Ev ve orman kampı yüksek çitlerle çevriliydi. Chelmno kampı, Toplu Yahudi katliamlarının yapıldığı ilk yerleşik kamptır. SS Subayları 8 Aralık 1941’de esirleri katletmeye başladılar. Katliam yapılacağı sırada esirlere Almanya’ya gidecekleri ve yıkanmaları gerektiği söylenirdi. Soyunan esirlerin değerli eşyaları ellerinden alınıyor ve daha sonra ganimet için satılıyordu. Soyunan esirleri 50-70 kişilik kamyonlara koyup kapılar kapatılır ve kamyonun içerisine boru yardımıyla Karbon monoksit pompalanırdı. Boru çıkarılıp kapılar açıldığında hepsi hayatını kaybetmiş oluyordu. Cesetler toplu mezarların bulunduğu alana götürülürdü. SS Subayları 16 Ocak 1942’de Yahudileri trenlerle Lodz Gettosundan Chelmno’ya getirdiler. Bu trenlerle Almanya, Avusturya, Bohemya, Moravya ve Lüksemburg asıllı Yahudiler getirildi. Yahudilerle beraber Polonyalılar, çingeneler ve Sovyet savaş esirleri bulunuyordu. Katliamların giderek artmasıyla beraber cesetler koku yaymaya başladı ve bu koku bölgedeki köylere kadar ulaşıyordu. Buna çözüm arayan SS Subayları Krematoryumlar yaptırarak cesetleri fırınlarda yaktırdı. Sovyet Ordularının yaklaştığını öğrenen SS Subayları kampı boşaltma kararı aldı. Kampların gizli kalması gerekiyordu bu yüzden geride hiçbir iz kalmamalıydı. Esirler mezarlardaki cesetleri çıkarıp fırınlar yardımıyla yok ediyorlardı. Mezarlıktaki cesetleri yok eden esirlerde silahla vurulup katledildi. 17 Ocak 1945’te Sovyet Ordusu gelmeden kamp boşaltıldı.  ^[3]

Belzec kampı, 1941‘de Polonya’nın Güneydoğusunda bulunan Lublin bölgesinde kuruldu. Kamp ilk zamanlarda köle ve işçi kampı olarak kullanılıp ve daha sonra ölüm kampına dönüştürüldü. Sabit gaz odalarının kullanıldığı ilk Nazi Kampıdır. Kamp alanın birinci bölümü personelin, SS Subaylarının kaldığı ve idari işlerin yürütüldüğü bölümdü. İkinci bölüm ise gaz odalarından oluşuyordu. Diğer kamplarda da olduğu gibi kampın gizliliği için, dikenli teller ardından yüksek ve güçlü çitlerle kamp gizleniyordu. Belzec yaklaşık 600.000 kadar insanın mezarı oldu. 80.000 Yahudi birkaç haftada katledildi. Esirler kamplara getirildiği esnada olumsuz yol şartları birçoğunun ölmesine sebep oldu. Kampa getirilen esirlerden zayıf olanlar hasta olarak kabul ediliyor ve hemen yok ediliyordu. Sağlıklı olarak kabul edilenlerden sadece erkek esirler çalıştırılmak için kampta tutulurdu. Diğer esirler ise soyundurulup ardından dezenfektan edilip gaz odalarında katledilirdi.  ^[4]

Belzec kampı 1942’de çalışmalarını durdurup kampın izlerini yok etmeye başladı. Geride hiç iz bırakmamak adına toplu mezarlardan cesetler çıkarılıp yakıldı. Kısa süre içerisinde kamp alanı çiftliğe dönüştürüldü. Kamptaki 600 esir Sobirbor kampına takviye edildikten sonra Belzec kampı 1943’te kapatıldı. ^[4]

Majdanek Kampına özetle, zorunlu çalışma ve imha kampı da denebilir. Eylül 1941’de açılan kampta 360.000 insan katledildi. Katledilen kurbanların 120.000 kadarı Yahudilerden ibaretti. Tutsaklar çoğunluk olarak; Polonya, Almanya, Çekoslavakya, Hollanda, Fransa, Macaristan, Belçika, Yunanistan, Beyaz Rusya, Ukrayna gibi ülkelerden getiriliyordu. Kamp alanına baktığımız zaman 19 gözetleme kulesi, 22 kışla, 2 Krematoryum, 7 gaz odası, 2 ahşap darağacı bulunuyordu. Kamp kapasitesi 45.000 esir olup katledilen esirlerin yerine başka esirler alınırdı. Kamp alanındaki ölümlerde kitlesel ölümler dışında; fazla çalışma, açlık, hastalık, aşırı sıcak ve kamp personelinin uyguladığı eziyetlerde birçok esirin hayatına son veren sebepler arasındadır. Temmuz 1944’de SS Subaylarının, Sovyet Ordusun yaklaştığını öğrenmesiyle kamp kapatıldı. ^[5]

Sobirbor Kampı, Mayıs 1942’de Polonya’nın güneydoğusunda kuruldu. Kampın kurulum amacı; Reinhard Action projesinin ilerlemesi ve Belzec toplama kampının genişletilmesi için açıldı. Bir yılda toplamda 250.000 Yahudi katledildi. Sobirbor kampında günde 1300 esirin hayatına son veriliyordu. ^[6]

Plaszow - Krakow Kampı, Aralık 1942’de Polonya’nın Krakow şehrinde kuruldu. Kamp alanı engebeli ve taşlı olduğu için esirler SS Subayları tarafından kamp kurulumunda fazlasıyla işkenceye maruz kaldılar. Kamp bölgesinin yetersiz kalmasıyla beraber bölgedeki mezarlıklar esirler tarafından temizlenerek kamp alanını genişletildi. Kampın yapım aşamasında esirler yıkık barakalarda yaşıyordu. İlerleyen zamanla birlikte kamp alanı oldukça genişletildi ve çeşitli çalışma alanları açıldı. 197 dönümlük arazide toplamda 180 kışla ve 25.000 esir bulunuyordu. Diğer toplama kamplarında da olduğu gibi Plaszow kampı da dikenli tellerle ve yüksek gizlendi. ^[7]

Kamp bölgesinin içerisinde personel ve SS Subayları için hizmet veren el sanatları ve üretim atölyeleri kuruldu. Bu atölyelerde; giyim, ordu üniforması, marangozluk, çilingir, oto tamiri, elektrik, terzi, kağıt yapımı, ayakkabıcılık, baskı atölyesi gibi bölümler vardı. Kamp bölgesinin ana yolu olan Strasse ve Bergtrosee noktasında taş ocakları mevcuttu. Esirler bu ocaklarda zorla çalıştırıldı.  Sovyet Ordusunun yaklaşmasıyla birlikte SS Subayları esirleri; Almanya, Avusturya ve AUSCHWITZ- BİRKENAU gibi imha kamplarına gönderdi. Geride hiçbir iz bırakmak istemeyen SS Subayları kampta dair bütün kalıntıları ortadan kaldırıp Ocak 1945’de Plaszow kampını kapattı. ^[7]

Ağustos 1940’da Gross-Rosen köyünün yakınlarında kuruldu. Kampın diğer kamplardan farkı başlangıçta Sachsenhausen Toplama Kampının yan kampı olarak açılıp daha sonra genişlemesidir. 76.000 kadar esiri içerisinde barındırıyordu.  Kampın başka bir farkı ise kadın esirlerin çoğunlukta olmasıdır. Esirler SS Subaylarına ait olan granit ocaklarında zorla çalıştırılırdı. İlave olarak sonrasında kampa 26.000 kadar Yahudi esir getirildi. Polonya, Macaristan ve Avrupa’dan getirilen esirler açlık ve hastalıkla birçoğu hayatını kaybetti. Diğer kamplarda da olduğu gibi Gross-Rosen Kampı, KRUPP, I.G FARBEN ve Daimler Benz şirketleri için çalışırdı. ^[8]

Ocak 1945’de Sovyet Ordusunun yaklaşmasıyla birlikte SS Subayları kamp alanını boşaltmaya başladı. Esirler Alman REİCH BERGEN Belse, BUCHENWALD, DACHAU, FLOSSEBÜRG, MAUTHAUSEN, Dora- MİTTELBAU ve NEUENGAMME kamplarına götürmek için yola çıkıldı. Ancak yol şartları olumsuz ve yorucu olduğu için esirlerin çoğu yolda hayatını kaybetti. SS Subayları da kendilerini yavaşlattıklarını düşündükleri esirleri vurarak katletti. 13 Şubat 1945’de Sovyet Ordusu esirleri SS Subaylarının elinden kurtardı. 120.000 esirin 40.000 kadarının yolculuk esnasında hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir. ^[8]

Stutthof Kampı, Eylül 1939’da Stutthof‘un batısında kuruldu. Kampın kurulumu esnasında Alman güvenlik polisi tarafından ‘Emek Eğitimi’ kampı olarak işlev gördü. Ocak 1942’de toplama kampı olarak değiştirildi. Kamp alanı diğer toplama kaplarında olduğu gibi dikenli teller ile gizlendi. Kampı Ukraynalı personeller ve SS Subayları esirleri yönlendirirdi. 100.000 kadar esir bu kampta zorla çalıştırılıp sonrada acımasızca öldürüldü. Esirler gaz odalarında veya revirde zehirli ilaçlarla katledilirdi. 1945’te Sovyet Ordusunun yaklaştığını öğrenen SS Subayları Stutthof Kampını boşaltma kararı aldı. Baltık Denizi yakınlarına gelindiğinde hepsi Yahudi olan 50.000 esir katledildi. Geri kalan esirler Doğu Almanya Leunburg yönünde ilerlediler. 25.000 kadar esiri takviye sırasında yolda hayatını kaybetti. Sovyet Ordusunun yardımı ile esirler kurtarıldı. Fakat SS Subayları kampa dair geride hiçbir iz bırakmadılar. Kamp 9 Mayıs 1945’te kapatıldı. ^[9]

Treblinka Kampı, Temmuz 1942’de Polonya’da kuruldu. Yaklaşık olarak 850.000 kişi bu kampta vahşice katledildi. Kampı gizlemek amacıyla kamp etrafına dikenli teller ve tellerin üzerine yeşil çimler yerleştirildi. Ayrıca korunma amaçlı izleme kuleleri ve muhafızlar bulunuyordu. 22 Haziran 1942’de esir alımı başlamıştı bile. Kampın amacı kitlesel katliamlar yapmaktı. Treblinka1 ve Treblinka2 olarak iki bölüme ayrıldı. Mayıs ayında son Yahudi kafilesi getirilip yok edildi ve katledileceklerini anlayan esirler ayaklanma çıkardılar. Kazmalar, kürekler cephanelikten çalınmış birkaç silah ile kampın bir kısmı ateşe verildi. 1000 esirden yaklaşık olarak 300 esir kaçarak kurtuldu. Ölüm kampına; Çekoslavakya, Fransa, Almanya, Avusturya, Yugoslavya ve SSCB ülkelerinden 850.000 kadar esir getirilerek katledildi. Treblinka kampı Kasım 1943’te kapatıldı. ^[10]

Trene bindirildiklerinde nasıl bir ölümün onları beklediğini bilmiyorlardı. Açlık, hastalık, deneyler veya Krematoryum hangisi ölüm sebepleri olacaktı. Tarihin en büyük utançlarından olan bu katliamı okuduğunuz da Nazi Almanya'sının egosunu tatmin amaçlı yapıldığını düşünmeden edemeyeceksiniz. [11]

Trenler yola çıktıktan kısa bir süre sonra insanlar ölmeye başladı. Trenlerin vagonları hınca hınç dolu ve insanların hepsi açtı. Daha çok Yahudilerden oluşan katliamlar yapılıyordu. Macaristan 426.000, Hollanda 60.000, Yunanistan 55.000, Fransa 69.000, Polonya 300.000, Bohemya ve MORAVYA 46.000, Slovakya 27.000, Yugoslavya 10.000, Belçika 25.000, İtalya 7.500 ve diğer ülkelerden de yaklaşık 34.000 getirildi.

Kampa getirilen esirlerin ellerinden her şey alınıyor ve Kanada’ya yollanıyordu. Saçları kısacık kesildikten sonra dezenfektan edilip, her birisinin kol ya da bacaklarına numaralar yazılıyordu. Kıyafet olarak gömlek kumaşı kadar ince çizgili kıyafetler verildi. Bu kıyafetlerin üzerine vücutlarına yazılan numaranın aynısı işlendi. Kamplarda insanlar isimlerini unutmuştu çünkü artık onların isimlerinin yerini numaralar aldı. İç çamaşırları sadece senede bir veya iki kez değiştiriliyor, kıyafetleri ise hep aynı kalıyordu. Kamplarda tuvaletler ortak kullanılırdı. Ortalama yüz kişilik olan bu tuvaletler umumi olduğu için birçok hastalığı da beraberinde getirdi. Bu kamplardaki en büyük acımasızlık ise suyun olmayışıydı. İnsanlar yıkanamıyor ve tuvaletler temizlenemiyordu. Kamp alanı olarak genellikle atların yaşadığı büyük ahırlar seçilirdi. Bu ahırların her tarafından soğuk geliyor, her yerde fareler ve böcekler yaşıyordu. Ortalama 40 kişilik olan bu ahırlara toplamda 200 kişi yerleştirildi. ^[11]

Esirlerin içerisinde çocuklar ve bebeklerde vardı. Yaşı küçük olan çocukların üzerinde zalimce deneyler yapıldığı için hepsi hayatını kaybetti. Kesilen saçların hepsi tekstilde kumaş yapımı için kullanıldı. Kampa gelen esirler sağlıklı ve sağlıksız olarak ayırıp, sağlıklı olanlar çalıştırılıyor sağlıksız olanlar ise gaz odalarında infaz ediliyordu. Ardından cesetler yakılıp külleri gübre olarak kullanıldı. Gaz odasında ölüme terkedilen biri yaklaşık olarak 30 dakika boyunca acı çektikten sonra hayatını kaybederdi. Başka bir dram ise acımasız SS Subaylarının katliam esnasında seslerin duyulmaması için esirleri yüksek müzik eşliğinde öldürmesiydi. Kamplar kapatıldıktan sonra yedi ton saç, seksen bin ayakkabı ve yüz bin kadar valiz bulundu. 1967 yılında ölenler için bir anıt yapıldı ve kamptan geriye kalan her şey sergilenmeye başlandı. Ocak 1945 yılında Sovyet Ordusu kampların hepsini kapattı. Yaklaşık 7.500 kişi bu katliamdan sağ olarak kurtarıldı.

 1. Nazi Kampları (ushmm.org)

 2. Auschwitz  (ushmm.org)

 3. Chelmno (theholocaustexplained.com)

4. Belzec  (theholocaustexplained.com)

5.  Majdanek (theholocaustexplained.com)

6. Sobirbor  (neolaki.com)

7.  PLASZOW (ushmm.org)

8. GROSS-ROSEN  (ushmm.org) 

9. Stutthof (ushmm.org) 

10. Death Camp Treblinka (deathcamps.info)