Tarihi Olaylar

Moğol İstilası

Dünyaya korku salan bu istila, Moğol imparatorluğu zamanında devletin topraklarını genişletmek için yapılan kanlı saldırılardır. 13. yüzyıla kadar tarih sahnesinde bir önemi olmayan Moğollar Orta Asya, Çin, Doğu Avrupa ve Sibirya ovalarını istila etmeleriyle adlarından söz edilmeye başlanmıştır.

İlk iş olarak Orta Asya’daki Moğol kabilelerini birleştiren Cengiz Han dünyanın en büyük imparatorluklarından birini kurmuştur. Moğol İmparatorluğu’nun kurucusu olan Cengiz Han Doğu’ya ve Batı’ya birçok sefer düzenlemiş, topraklarına katmak istediği ülkelerdeki insanları öldürerek kaleleri yıkmıştır. Doğudan gelen bu acımasız Moğol istilasının ve katledilen insanların haberleri Avrupalıları korkutmaya başlamıştır.

Moğol istilaları öyle etkili istilalardır ki sonucunda 3.000.000 ila 6.000.000 arasında insanın katledildiği söylenmektedir. Moğollar Orta Asya ve etrafındaki devletlerde birçok kenti yağmalamış, kütüphaneleri yakarak halkı kılıçtan geçirmiş bunun neticesinde birçok Türki kavim Moğol dehşetinden kaçarak Anadolu’ya sığınmıştır. Yüzyıllardır konuşulan bu istilanın 17. yüzyılda Hindistan’a kadar ulaşmasına rağmen Timur imparatorluğunun yıkılmasından sonra Anadolu üzerindeki etkisi azalmıştır.

Moğol imparatorluğu genişledikçe bu süreç içinde birçok devlet kurmuş, Çin’e hükmetmiş ve Japonya’ya çıkartma yaparak bir ilke imza atmıştır. Japonya'da çok ilginç bir şekilde hem 1274 hem de 1281 de kamikaze tayfunlarıyla karşılaşmışlar ve Japonya'yı istila edememişlerdir. Bu istilacı kavim Avrupa’nın siyasi güçlerini değiştirmiş ve dünyaya dehşet salmıştır. Ancak Moğolların 90 yıla yakın hüküm sürdükleri bu saltanat, iktidarın Cengiz Han’ın 6 oğlu arasında paylaşılması, taht kavgaları ve dış güçlerin saldırılarıyla devletin zayıflaması sonucu imparatorluk tarihin tozlu sayfaları arasındaki yerini almıştır. Moğol istilalarından nasibini alan Anadolu’nun, Yıldırım Bayezid’in Ankara savaşında Timur’a yenilmesiyle siyasi bütünlüğü bozulmuş, Osmanlı devleti taht kavgalarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır. Moğollar kuşattıkları kalelerde yaptıkları kıyımlarla barbar bir istilacı olarak bilinse de bu devlet aksine vatan olgusuna çok bağlı bir devlettir. Rivayete göre kuşatılan kalelerin hemen teslim olmaları halinde eli silah tutan bütün erkekler kılıçtan geçirilirken direnen kalelerdeki askerler öldürülmezlermiş. Enteresan savaş stratejileri kullanan Moğollar Kırım Kenti’nin kuşatılmasında denizcilikte ilerlemedikleri için 7 yıl süren kuşatmadan sonra, vebalı cesetleri mancınıklarla şehre atarak bu kentin kısa sürede düşmesini sağlamışlardır. Her ne kadar ordu düzenleri ve askeri yaşamları Türklere benzetilse de Moğollar kesinlikle Türk değillerdir. Bunun aksini kanıtlayan herhangi bir belge veya delil de bulunamamıştır.

Moğol İstilalasının Sonuçları

Moğol imparatorluğunun baskısı sonucu Türki kavimlerin Anadolu’ya göç etmeleriyle Anadolu hızla Türkleşmiştir. Moğollarla komşu olan Anadolu Selçuklu ve Türkiye Selçuklu devletlerinin bu kavimle yaptıkları savaşları kaybetmeleriyle Anadolu’nun siyasi birliği bozularak Beylikler dönemi başlamıştır. Ayrıca Moğolların yaptıkları seferle Abbasileri yıkmaları halifelik kurumunun Mısır’a taşınmasına neden olmuştur. Yapılan seferlerde Çin topraklarının ele geçirilmesiyle çok önemli bir ticaret güzergahı olan İpek yolu Moğol imparatorluğunun kontrolüne girmiştir. Asya ve Doğu Avrupa’da birçok devlet kuran Moğollar, Rusya’nın devletleşmesini engelledikleri gibi birçok göçebe halkında yerleşik yaşama geçmesine sebep olmuşlardır.
Moğollar Tarafından Yapılan Seferler

1)- 1205 1234 Çin İstilası

            2)- 1218-1220 Orta Asya’nın İstilası

            3)- 1220-1230 Kafkasların ve Gürcistan’ın İstilası

            4)- 1220-1224 Kalka Nehri Muharebesi

            5)- 1223-1236 İdil Bulgar Hanlığı’nın İstilası

           6)- 1231-1259 Kore’nin İstilası

            7)- 1237-1242 Rusya’nın İstilası

            8)- 1241 Polonya, Macaristan, Avusturya ve Kuzey İtalya’nın İstilası

            9)- 1242 Bulgaristan ve Sırbistan’ın İstilası

           10)- 1241-1244 Anadolu’nun İstilası

           11)- 1251-1259 İran, Suriye ve Mezopotamya’nın İstilası

           12)- 1260 Ayn Calut Muharebesi

           13)- 1274-1281 Japonya Seferleri

           14)- 1222-1327 Hindistan’ın İstilası
Cengiz Han ve Yaşlı Adamın Hikayesi

Rivayete göre Moğol imparatoru olan Cengiz Han Anadolu’ya yaptığı seferlerden birinde Irak yakınlarında bir kaleyi kuşatır. Yapılan görüşmeler sonunda kalenin teslim edilmesini isteyen Cengiz Han aksinde kaledeki herkesin öldürüleceğini söyler. Hiç direnmeden teslim olan kalede Cengiz Han bütün eli silah tutan erkeklerin genç-yaşlı demeden kendi mezarlarını kazmalarını emreder. Herkes kendi mezarını kazarken yaşlı bir adam Cengiz Han'ın huzuruna çıkmak istediğini söyler ve huzura kabul edilir. Yaşlı adam Cengiz Han'ın eteğini öperek önünde eğilir ve yaşlı adam imparatorun da izniyle ağlayarak konuşmaya başlar. “Hünkarım, şurada mezarını kazan genç benim oğlumdur ve daha yirmi yaşındadır.” tekrar hükümdarın ayaklarına kapanarak ‘sizden onu affetmenizi istiyorum’ der. Bunun üzerine Cengiz Han ayağa kalkarak yaşlı adama “Affetmemm! ihtiyar affetmemm! Oğlun mezarının başındayken ağlıyorsun ama vatanın uçurumun kenarındayken sadece seyrettin.” der.