Med İmparatorluğu (Medler)

    Medler’in tarihsel kaynaklarda en eski anlatımına Asur Kralı olan III. Şalmaneser döneminde rastlanmaktadır. Medler bu dönemde Babiller ile ittifak kurarak Asurluları yenmişlerdir. İran toprakları üzerinde hüküm süren Medler, M.Ö 6. yüzyılda Anadolu topraklarından Afganistan’a kadar geniş topraklara hükmetmişlerdir.

    İmparatorluk, M.Ö 550 yılında Büyük Kiros’un büyükbabası Kral Astiages tarafından yenildikten sonra Ahameniş İmparatorluğu ile birlikte hükümdarlığını sürdürmüştür. Fakat Ahameniş İmparatorluğunun M.Ö 330 yılında Büyük İskender tarafından fethinden sonra Med bölgesi, Makedonyalı komutan Peyton’un emrine bırakılmıştır. Bölgenin kuzeyi ise Ahameniş komutanı olan Atropat’ın emrine bırakılmıştır. Büyük İskender’in ölümünün ardından bölgeni güneyi Selevkos İmparatorluğu topraklarına; kuzeyi ise komutan Atropat yönetiminde bağımsız Atropatena devletine bırakılmıştır. Medler; Azerice Midiya, Farsça Madha isimleri ile de anılmaktadır.

    Medler, İran toprakları üzerinde kurdukları otorite ile Pers İmparatorluğunun temellerini atmışlardır. Bu birikim, Pers İmparatoru olan Achaemenid’in büyükbabasının Med Şahı olan Astyages’i öldürerek Pers İmparatorluğunu kurmasına dek sürmüştür. İmparatorluğun kuruluşuna kadar İran toprakları bölge halkı tarafından Mede ya da Mada olarak söylenegelmiştir.

    Medlerin son döneminde kral olan Astiyag’ın yeğeni olan Kiros, bir saray darbesi ile ülkeyi ele geçirmiştir. Böylelikle devlet ve siyasal otorite, devletin Güney kısmında yoğunlaşan Pers aristokrasisinin eline geçer. Medler, İran topraklarında yaşadıkları için yaşadıkları şehrin adını yani Medya’nın adını almışlardır. İmparatorluk, tarihçilerin genel düşüncelerine göre Dicle havzasında ve çevresinde kurulduğu için verimli ve üretken bir toplum olarak bilinirler.

    Urartulardan sonra kurulan ve Mezopotamya’da bulunan medeniyetlerden biri olan ve Guti kökenli olan Babiller, Aryen kökenli olan Med toplulukları ile birleşerek Asurlulara saldırmışlardır. Bu saldırılar sonucu imparatorluk daha fazla direnememiş ve M.Ö 625 yılında çökmüştür. Babiller bu zaferden sonra çöküş dönemine girmişlerdir. Fakat yükselen Med İmparatorluğu, Aryen-Pers kökenli olan Akhamenit hükümdarlığına bir geçiş olmuştur.

  • Heredot’un Altı Med Kabilesi

    Ünlü tarihçi Heredot, tarihi kaynak niteliğinde olan eserinde altı adet Med klanından bahseder. Aynı zamanda Heredot, Medlerin gelenek ve giyiniş olarak Perslere olan benzerliklerine defalarca değinmiştir. Ayrıca Medlerin Aryan ırkından oldukları, Atina’ya ilk geldiklerinde Laz-Kolhisliler olduklarını fakat daha sonra adlarını Medler olarak değiştirdiklerine de değinmiştir. Hatta Yunan Mitolojisi’nde Medea, Laz-Kolhis kralı Jason’un karısı ve Argonatların büyücüsü olarak bilinmektedir.

  • Medlerin Tarihsel Olarak Varlıklarına Ait Kanıtlar

    Tarihsel olarak Medlerin kökeni ve tarihi hakkında pek fazla bilgi yoktur. Ayrıca uygarlığın kurulduğu yer olarak anılan Medyaya ait ne bir yazıt ne de bir anıt mevcuttur. Tarihsel bir değeri olmamasına rağmen Ctesias, anlattığı hikayede dokuz kralın isminden bahsetmektedir. Fakat bu isimler tarihten günümüze değiştirilerek ve türetilerek aktarılmıştır.

    Fakat Tevrat’ta Medlerle ilgili olarak Josephus ilişkilendirilmiştir. Tevrat’ta bulunan Japheth’in oğlu Madai’den bahsedilmektedir. Bu nedenle daha sonra Grekler tarafından imparatorluğun Japheth’in oğlu Javan ve Madai tarafından kurulduğuna inanılmaktadır. Grekler tarafından bu hükümdarlık “media” olarak anılmışlardır. Strabo, Herodot, Polybius, Pliny ve Protolomeus gibi tarihçiler Medlerin yerleşkesi olarak bilinen Medya’nın kuzey kısımlarını adlandırmak için Martiane, Mantiane, Matiane, Matiene gibi isimler kullanmışlardır.

    Medler’den ilk olarak Asurlular döneminde Amadai’de Zagros ile yapılan savaşlarda bahsedilmektedir. Asur fatihi olan III. Shalmaneser’in halefleri, Medler’e karşı birçok sefer düzenlemişlerdir. Bu erken dönemlerde Medler, genel olarak bir bozkır boyu ile birlikte tarihe konu olmaktadırlar. Bu boylar İskitler’dir. İskitler, Asur kaynaklarında Zerdüştlük dinine olan inançları ile bahsedilmektedir.

  • Bilinen Med İmparatorluğu Tarihi

    -Öncül-Elami Medeniyeti (M.Ö 3200-2700),

    -Jiroft Medeniyeti (M.Ö 3000- 5. Y.Y),

    -Elami Hanedanları (M.Ö 2700-539),

    -Manna Devleti (M.Ö 10-7 Y.Y.),

    -Medler (Meyden)-(M.Ö 728-550),

    -Ahamenişler (Persler)-(M.Ö 648-330),

    -Selevkoslar (Selefkiler)-(M.Ö 330-150),

    -Arşaklılar (Partlar)-(M.Ö 250-M.S 226).

İlginizi çekebilecek diğer olaylar

Biyografiler

  • İbni Sina CV
    BİYOGRAFİ
  • Yılmaz Güney CV
    BİYOGRAFİ
  • Benjamin Franklin CV
    BİYOGRAFİ
  • Ismael Zambada Garcia CV
    BİYOGRAFİ
  • Cengiz Han CV
    BİYOGRAFİ
  • Napolyon Bonapart CV
    BİYOGRAFİ
  • Piri Reis CV
    BİYOGRAFİ
  • Adam Smith CV
    BİYOGRAFİ
  • Ömer Hayyam CV
    BİYOGRAFİ
  • Nasrettin Hoca CV
    BİYOGRAFİ
  • Kanuni Sultan Süleyman CV
    BİYOGRAFİ
  • Marilyn Monroe CV
    BİYOGRAFİ
  • Galileo Galilei CV
    BİYOGRAFİ
  • Joseph Goebbels CV
    BİYOGRAFİ
  • Elvis Presley CV
    BİYOGRAFİ

Tarihiolaylar.com internet sitesinde bulunan bütün içerikler Tarihi Olaylar editörleri tarafından hazırlanmaktadır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

Copyright 2024 - Tüm Hakları Saklıdır.