@DonQuixote o donanmamızın hakimiyetindeki ülkeler sınıflandırmasına giriyor.
Osmanlı Donanması şuralarda hakimiyet göstermiştir
Fransa
İspanya
İngiltere
Monako
Hollanda
Norveç
İzlanda
İrlanda
Cebelitarık
Danimarka
İskoçya
Myanmar
Japonya

biraz uçuk bir liste gibi geldi bana bu hocam, hele de birçok defa donanmamızın yakıldığını düşünürsek.

Bu zaten belirli dönemlerde hakimiyet altına alınan aynı zamanda değil. Özellikle barbaros Hayrettin ve Cezayirli gazi hasan paşa zamanlarında erişti Osmanlı bu sınırlara. Ama dediğim gibi toprak olarak hakimiyet kurmadı sadece donanmasal olarak. Barbaros Hayrettin'in asıl bölgesi Avrupa'ydı zaten.

tamam, tek bir dönem değilde. mesela, ingiliz donanmasını ne zaman ezipte ingiltere de hakimiyet sağlayabilecek bir gücümüz oluştu bizim hocam? aynı şekilde flemenk donanması her zaman güçlü olmuştur. harita üzerinden düşünecek olursak, ispanyayı, ardından ingiltereyi, ardından hollandayı geçip nasıl danimarka da, norveçte deniz hakimiyeti sağlandı? bir de japonya var tabi, hint deniz seferlerinde bile portekize yenilip, gemilerin okyanustan geçemeyeceğini anlayınca japonya da nasıl hakimiyet kurduk? okyanusa açılabilecek bir mahmudiye kalyonumuz var, o da çağının gerisinde kalıyor zaten okyanuslara filan açılmıyor.

Ben hemen bir detaylı araştırıp döneyim sana hocam.

beklemedeyim, çok sevinirim.

Hocam aşağıdaki paragraflar ayrı ayrı bölümlerden alınmıştır. Genellikle ana fikir şudur Hayrettin paşa zamanında Fransızlar ve İngizler, İspanyol akınlarına karşı Osmanlı'dan yardım istemişler ve bu durum sonucunda Osmanlı o bölgelerde koruma görevi göstermiştir. Sonra ise Haçlı seferleri sırasında Bölgede daha da ilerleyen Osmanlı, İspanyol donanması hakimiyetindeki listedeki ülkeleri donanmasal olarak kontrol altına almışlardır.

Osmanlı Padişahı Üçüncü Murad devrinde Avrupa'nın en uzak ülkelerinden İngiltere ile ilişki kurulmuştu. İngiltere, Habsburglar'ın İspanya kanadı tarafından işgal edilmek üzereydi. İngilizler, Fransa örneğinden hareket ederek Habsburglar'a karşı direnebilmek için tek şanslarının Osmanlı İmparatorluğu'ndan yardım almak olduğunu anlamışlardı. Üçüncü Murad devrinde Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkiye geçerek, İspanyol donanmasının İngiltere'yi işgalini engellemek için yardım istediler. Bunda da başarılı oldular. İngiltere Türk donanmasının yardımıyla İspanyol işgalinden kurtuldu.
(s. 155)

Siyaset sahnesinde yerlerini alabilmek için Osmanlılar'ın kapısını aşındıran Batılılar arasında Hollandalılar da vardır. Hollandalılar, "1609'da İspanya ile ateşkes imzalamalarının hemen ardından Osmanlı Sultanı tarafından tanınmak ve Akdeniz'de ticaret yapabilme izni alabilmek için temaslara başladılarÖ Elçiyi himayesine alan Vezir Halil Paşa, Haga'yı kayığa bindirip Üsküdar'a geçirdi ve Osmanlı sarayında büyük itibarı olan Şeyh Aziz Mahmud Hüdayi'nin elini öptürdü. Haga'nın saygısını beğenen şeyhin tavsiyesi üzerine Haga, 1 Mayıs 1612'de Topkapı Sarayı'nda Birinci Ahmed'in huzuruna kabul edildi. Haga, Sultan Ahmed'in huzurunda, "kralımızı kulluğa kabul buyurup, gemilerimizi başka bayrakla yürütmek minnetinden bizi kurtarırsanız memnun kalacağız" dedi. Katolik İspanya'ya karşı eskiden beri Avrupa'daki mücadeleleri destekleyen Osmanlı yönetimi, Hollanda'ya istedikleri ticaret imtiyazlarını verdi".
(s. 194-195)

. Fransa, Osmanlılar'ın, Habsburglar'a karşı mücadeleye girmesiyle hayat hakkı bulabildi. Nitekim 1532'de Fransa Kralı Fransuva, Venedik elçisine 'Şarlken'e karşı Osmanlılar sayesinde güvence altında olduğunu' söylüyordu".
(s.15-18)

Barbaros Hayreddin isimli denizcinin fethettiği ülkeleri ve donanmasını, Suriye ve Mısır’ı henüz yeni fethetmiş olan muzaffer Sultan’a devretmesi ve 1533’te Osmanlı hakimiyetine girişi ve kaptan-ı deryalığa getirilişi, Avrupa’da büyük yankı uyandırmıştı. Batı Akdeniz’de Hıristiyanlara karşı ömrünün çoğunu harcamış olan usta denizci Barbaros, Osmanlı sultanı için neredeyse mükemmel bir donanma gücü hazırlamaya başladı. Tersaneye yeni bir düzen vererek devletin gemi mühendisliği hususundaki eksikliklerini tamamladı. Tayfalar profesyonelleştirilir, gemilerdeki toplar geliştirilir, bütün elemanlar batıdaki teknik ve taktikler üzerine eğitimden geçirilir. Kanuni, Kaptan Paşa’ya bu yeni donanma ile Andrea Doria’nın 1533 ve 1534 yıllarında yaptığına benzer şekilde İspanya’ya ait topraklara saldırmasını emreder. İtalyan yarımadasına yapılan seferler, düzenli bir askeri hareketten ziyade korsan baskınını andırmaktadır. Batıya korku verir. Roma’nın İstanbul tarafından her an fethedilebileceği düşüncesini ortaya çıkarır
Kemal Reis ile onun arkadaşları olan Burak Reis, Kara Hasan Reis, Herek Reis ve Pirî Reis gibi ünlü denizciler hem Venediklilere hem de İspanyollara karşı Osmanlılar adına Akdeniz’de cihat etmişlerdir. Osmanlıların Korfu adasını fethetmeleri, Hırsitiyan dünyada büyük korku meydana getirir. Venedik, Adriyatik ve Ege’deki bazı adalarını geri alabilmek maksadıyla Papa ve imparator ile Kutsal Birliğin bir kolunu oluşturmayı kabul eder. Andrea Doria tarafından yönetilen ve İspanya, Venedik-Papalık, Portekiz, Ceneviz ve Malta güçlerinin iştirak ettiği büyük Hıristiyan donanması, Barbaros’un liderliğindeki Osmanlı donanması tarafından 1538’de Preveze’de yenilgiye uğratılır. Bu zaferle Hıristiyan dünyası, Akdeniz’deki hakimiyetini İslam dünyası lehine kesin olarak kaybeder.
1580 civarında ölümüyle başlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun denizlerdeki üstünlüğünün gerilemeye başlamasına kadar İstanbul’un hakimiyetinde kalacaktır. Bu dönemlerde Fransa, müttefiki Osmanlı’nın gücü olmadan güney denizinde belirleyici hiçbir işe girememektedir. Mesela, 1558 yılında Fransızların talebi üzerine Akdeniz’de büyük ve güçlü bir donanma doğudan gelmiştir. ir başka önemli husus ise, Osmanlı donanmasının aynı sıralarda sadece Akdeniz’de değil Portekiz saldırılarına karşı Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Hint Denizi’nde de koruma faaliyeti yapmak zorında kalmış olmasıydı.

Kaynaklar:
http://www.bugun.com.tr/sanat/dunyanin-unutamadigi-osmanli-tokadi-179968.html
http://www.endulus.net/endulustarihi/osmanli.htm

akdeniz egemenliği eyvallah, ona bir itirazım yok. bütün akdenizi domine edip, elde tutabilecek gücümüz var zaten, özellikle barbaros döneminde. ticaret antlaşması için yine hollandalıların ve ingilizlerin geldiğini biliyorum. ona da eyvallah. ama donanmanın ingiliz denizlerini hakimiyet altına alması söz konusu değil. 1580-90 arası ispanya ile bir uğraşma durumu var, bunun da elizabeth'in yardım istemesinden sonra olduğu düşünülüyor, yine de kesin bir şey yok bildiğim kadarıyla. bahsedilen ispanyol donanmasının yok edilmesine karşılık, ingiliz gemilerinin batmadığı ama daha sonra hastalıktan dolayı askerlerinin öldüğü biliniyor. yani yine de bir osmanlının ingiltere taraflarına kadar gidip, orada bir hakimiyet kurması söz konusu değil.

ticaret için izin istemeleri vs. donanma üstünlüğü olarak değil de daha ziyade siyasi üstünlük olarak kabul edilebilir belki. çünkü özellikle 16-17. yy denizcilik tarihine damga vurmuş 3 millet vardır, bunlardan birisi ispanyollar, birisi flemenkler diğeri de ingilizlerdir. ispanya'yı akdenizde yeniyoruz, onda bir sıkıntı yok ama kalyonların okyanusta ayakta kalamayacağını herkes anlıyor, hint deniz seferlerinin başarısız olma sebepleri de bu. yani cebelitarığı geçip, ingiltere gitmek ve orada ingilizleri yenip hakimiyet kurmak bana çok inandırıcı gelmedi. yani piri reis gibi bir denizci bile hint seferlerinin başarısızlığı sonucu idam ediliyor mesela.

not: Umman'da Kapışan İmparatorluklar Osmanlı ve Portekiz şu kitaba bir göz atabilirsin mesela.

bir de japonya ile ilgili bir şey göremedim.

bu arada böyle uzun uzun yazıyorum ama kusuruma bakma, cidden konu ilgimi çekti. tarih bölümü öğrencisiyim, henüz hazırlıktayım ama uzmanlaşmak istediğim alan denizcilik tarihi.

est. Burada aslında benim ifade etmeye çalıştığım şey Osmanlı'nın İngiliz donanmasını mağlup etmesi değil. İngilizler ve Fransızlar, İspanyol akınına karşılık Osmanlı donanmasından yardım istiyor. Osmanlı donanması da oraya gidip İspanyollarla savaşırken İngiliz ve Fransız sularını koruma altına alıyor. Yani o bölgede hakimiyet kuruyor kelimesi buradan geliyor muhtemelen.
Bu listeyi ben de alıntıladım http://tr.wikipedia.org/wiki/Eski_Osmanl%C4%B1_topraklar%C4%B1nda_%C5%9Fu_an_bulunan_devletler_listesi#Osmanl.C4.B1_donanmas.C4.B1n.C4.B1n_ve_ordusunun_de.C4.9Fi.C5.9Fik_s.C3.BCrelerde_bulundu.C4.9Fu_.C3.BClkeler linkte 2.3 bölümünde yer alan bölümde her ülke ile ilgili bir kaynak var, ben de seninle birlikte beyin fırtınası yapıyorum şu anda :)

Operations in the Atlantic Ocean
Starting from the early 17th century, the Ottoman fleet began to venture into the Atlantic Ocean (earlier, Kemal Reis had sailed to the Canary Islands in 1501, while the fleet of Murat Reis the Elder had captured Lanzarote of the Canary Islands in 1585). In 1617 the Ottoman fleet captured Madeira in the Atlantic Ocean, before raiding Sussex, Plymouth, Devon, Hartland Point, Cornwall and the other counties of western England in August 1625. In 1627 Ottoman naval ships, accompanied by Barbary corsairs under the leadership of Murat Reis the Younger, captured the Isle of Lundy in the Bristol Channel, which served as the main base for Ottoman naval and privateering operations in the North Atlantic for the next five years. They raided the Shetland Islands, Faroe Islands, Denmark-Norway, Iceland and Vestmannaeyjar. Between 1627 and 1631 the same Ottoman force also raided the coasts of Ireland and Sweden. Ottoman ships later appeared off the eastern coasts of North America, particularly being sighted at the English colonies like Newfoundland and Virginia.

biraz bakınınca şunu buldum. türkçe kaynak eksikliği ciddi sıkıntı ya, hele de böyle çok araştırılmayan konularda filan. ve cidden bir hakimiyet kurma olayı varmış, kısa süreli de olsa. donanmaya yatırım yapılsa çok daha farklı olabilirmiş durum aslında o yıllarda.

tek bulamadığım japonya idi, ona da bir bakarım. teşekkür ettim bu tartışma için :)

Aynen bulduğun paragraf hepsini anlatmış vallaha :) direk nokta atışı olmuş. Ben teşekkür ederim çok bilgilendirici oldu :)