Osmanlı Devletinde Astronomi Rasatları

    Selçuklular ve Osmanlılar döneminde rasathaneler kurulmuş olmasına rağmen, bu kuruluşlar meteorolojik tahminlerden daha ziyade astronomik gözlemler yapmışlardır. Kurulan rasathanelerden Ali Kuşçu ve Uluğbey’in kurdukları rasathaneler en tanınmışlarıdır. Uluğ Bey döneminde (1449) döneminde Semerkant’ta Bursalı Kadızade-i Rumi’nin öğrencilerinden Şirvanlı Fethullah Kastamonu’ya gelerek orada astronomi ve geometri eğitimi vermeye başlamıştı. Türk astronomlardan biri olan Ali Kuşçu, Uluğbey ile çalışmaya devam etmiş, ardından Uzun Hasan’ın hizmetine girmiş ve Fatih Sultan Mehmet Han’a elçi olarak gönderilmiştir. Daha sonra Ali Kuşçu “Fatih” tarafından Ayasofya medresesine müderris tayin edilmiştir. Ali Kuşçu Türk tarihinde bilinen ilk matematik ve astronomi profesörüdür. Osmanlı döneminde müderris olan Ali Kuşçu ölümünden sora bütün çalışmaları yarıda kalmıştır.

    Ali Kuşçu

    Aslen Şamlı olan “Takiyettin bin Mehmet bin Ahmet Efendi” (1521-1585) Ali Kuşçu’nun ölümünden yaklaşık yüz yıl sonra 1577 yılında Osmanlı ülkesinde bir rasathane kurmuştur. Şam ve Kahire’de eğitim göre Takiyettin medreselerde müderrislik yapmış ve III. Murat zamanında İstanbul’a gelmiştir. Ali Kuşçu’nun torunu Kutbettin ve kendi hocası olan Sadettin Efendi ile çalışmalara başlayan Takiyettin, müneccimbaşı olan Mustafa Çelebi’nin ölümünden sonra müneccimbaşı olmuştur. Her ne kadar ömrü uzun sürmemesine rağmen kendisini astronomiye adayan Takiyettin Mehmet, Fransız Büyükelçiliği ile Tophane arasında sırta bir rasathane kurmuştur (1577).

    Her ne kadar önceleri Türkler tarafından astronomik çalışmalar yapılsa da; Tanzimatla birlikte çeşitli yerlerde değişik tarihlerde çeşitli rasatlar yapılmaya başlanmıştır.. İstanbul, İzmir, Kudüs, Trabzon, Tekirdağ, Merzifon, ve Osmanlı İmparatorluğunun çeşitli yerlerinde gerek özel gerekse devletin emrinde olmak üzerine yabancılar tarafından birçok meteorolojik rasat yapılmıştır. Kayıtlara geçtiğine göre gök cimlerinin ve olayların incelenmesi ve gözlemleme İstanbul’da Sain-Benois ve Bebek’te bulunan yabancı okullarda yapılan rasatlardır. 1839, 1847 yılları arasında yapılan bu rasatlarda sıcaklıklar ölçülmüştür. 


Tarihiolaylar.com internet sitesinde bulunan bütün içerikler Tarihi Olaylar editörleri tarafından hazırlanmaktadır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

Copyright 2024 - Tüm Hakları Saklıdır.