Yeniçerilerin genç osmanı öldürmesi üzerine IV. Murad'ın amcası I. Mustafa tahta geçmişti. I. Mustafa'nın da akli dengesinin yerinde olmadığı savunulup tahttan indirilince 11 yaşındaki IV. Murad tahta çıktı. 1623 ve 1640 yılları arası IV. Murad'ın hüküm dönemiydi. IV Murad döneminde annesi Kösem Sultan'ın "saltanat naibesi" adı altında devleti yönetmesi ise tarihte ilk defa yaşanmış bir olaydı. 10 sene boyunca hüküm süren Kösem Sultan döneminde Osmanlı devleti hem içten çok karıştı hem de toprakları işgal edildi. 10 yıl sonra yeterli eğitimi görüp kendisini hazır hisseden IV. Murad başa geçmiş ve rüşvet vs gibi olayları devletten uzaklaştırmıştır. En bilinen özelliği alkol, kahve ve tütün yasağı koymasıdır. Bunun nedeni ise İstanbul'da büyük bir yangın çıkması ve araştırmalar sonucunda bu yangının sarhoş yeniçeriler tarafından çıkarıldığının belirlenmesidir. Meyhaneler ve kahvehanelerin de yeniçerilerin toplanma mekanı olması bunun ayrı bir nedeniydi.
IV. Murad diğer padişahlardan farklı olarak sarayda oturmaz halkın arasına karışır, meyhaneleri ve kahvehaneleri bizzat kendisi denetlerdi. Birçok yere baskın yapıp kapattırmışlığı vardır. Fiziki olarak oldukça kuvvetli olduğu bilinmektedir. Hatta bir rivayete göre askerin birini atıyla birlikte ortadan ikiye yarmıştır.
IV. Murad halk arasında sevilen bir padişahtı ve 1640 yılında İstanbul'da beklenmedik bir şekilde hastalanarak öldü.