Akkoyunlular (Bayındıriye Devleti 1340-1514)
Dönem dönem olmak üzere Akkoyunlu Devleti, Doğu Anadolu, Irak ve Azerbaycan topraklarında hüküm sürmüştür. Kurucusu Oğuzların Bayındır boyuna mensup olan Karayülük Osman Bey’dir. Kurucusunun kökeni kaynak alınarak devlete Bayındıriyye Devleti de denmektedir. Fakat Akkoyunluların Anadolu topraklarına nereden göç ettikleri tam olarak bilinmemektedir. En yakın tahmin Moğol istilasından kaçan grupların içinde oldukları iddiasıdır. Ebu Bekr-i Tihrani kaleme aldığı eserinde Akkoyunlu Devleti hakkında çok güvenilir bilgiler vermektedir. Yazılanlara göre Karayülük Osman Bey’in bağlı olduğu Bayındır Oymağı XIII. Yüzyılın başlarında Doğu Anadolu’ya gelerek Diyarbakır ve çevresini Moğol istilasına karşı korumuştur. Devlet sistemi oturmadan önce Akkoyunlular, güneyde Urfa ve Mardin, kuzeyde ise Bayburt olmak üzere yazlık-kışlık olarak göçebe hayat biçimlerini devam ettirdiler. (1) (2) (3)
İlhanlılar yıkıldıktan sonra bölgeye hakim olan Celayir, Çoban ve Sotay sülaleleriyle savaşan Akkoyunlular daha sonra Musul ve Diyarbakır bölgelerinde hüküm süren Sotayoğulları’nın saflarına katıldılar. Fakat Sotayoğulalır hakimiyet alanlarını değiştirince devlet Artuklulara bağlandılar. Fakat zaman ilerledikçe Akkoyunlular Diyarbakır çevresindeki kale ve şehirlerde hakimiyet mücadelesine girişerek devlet olma yolunda emin adımlarla ilerlediler. (1) (2) (3)