Kadife Devrim, 17 Kasım ve 29 Aralık 1989 tarihleri arasında Çekoslovakya’da meydana gelen öğrenci ve halk ayaklanmasıdır. Ardından gelen öğrenci gösteri olaylarında hiç kan dökülmediği için Batı medyası tarafından “kadife devrim” ismini almıştır. Çıkan ayaklanma sonucunda “komünist” yönetim düşürülmüş ve Çekoslovakya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti olarak ikiye bölünmüştür.

17 Kasım tarihinde barışçıl bir öğrenci gösterisi (Uluslararası Öğrenciler Günü) şeklinde başlayan ayaklanma, polis tarafından müdahale edilerek bastırılmıştır. İnsanlar, polisin bu saldırısının aslında öğrencilerin düşünce özgürlüğüne karşı yapılan bir saldırı olduğuna inanmış ve öğrenci olayları Çek ve Slovak kentlerine yayılarak daha da alevlenip büyük bir ayaklanmaya dönüşmüştür. Küçük bir öğrenci ayaklanması olarak başlayan ayaklanmanın destekçileri, 200.000 kişi olan gösteri topluluğundan yarım milyona kişiye ulaşmıştır. Bu yarım milyon kişi son olarak bütün Çekoslovakya halkının katıldığı bir gösteri düzenlemiştir. 27 Kasım tarihinde düzenlenen bu gösteri sonucunda halk genel grev kararı almış ve sokaklara dökülmüştür. Yapılan bu ayaklanma bütün kamu kurum ve kuruluşlarının yağmalanmasıyla sonuçlanmıştır.

Komünist hükümetin düşmesi ile birlikte 1990 yılının Haziran ayında 44 sene aradan sonra ilk kez demokratik bir seçim yapılmıştır. Devrimin öncülerinden olan muhalif oyun yazarı Vaclav Havel, Çek Cumhuriyeti’nde 40 yıl sonra ilk kez 1990’da yapılan serbest seçimlerle Cumhurbaşkanı olarak hükümete getirilmiştir. Aslında devrimin oluşumu kanlı olmasa da bastırılması çok kanlı olmuştur. Kadife Devrimi, Çekoslovakya’nın Slovakya ve Çek Cumhuriyeti olarak ikiye bölünmesine neden olmuştur. Türk, Amerikan ve Fransız akranlarının aksine kansız gelen bu devrim, aslında geçerliliğini koruyamamıştır. Çünkü komünist rejimi destekleyen Ruslar, kendi yanı başında bir Amerika yanlısı hükümetin kurulmasına katlanamamışlardır. En nihayetinde Rus tankları Çekoslovakya’ya müdahale etmiştir.

Kısa bir zaman önce Arap ülkelerinde yaşanan kanlı devrimin (Arap Baharı) ardından yaşanan olaylarla birlikte “Kadife Devrim” bir tarihi örnek olarak gösterilmiştir. Aslında devrimin öncüsü olan Vaclav Havel’in ölümü ile konu yeniden gündeme gelmiştir.