Aydınlık hareketi olan Genç Osmanlıların süreçteki aktiflikleri yadsınamaz. Özgürlük ve aydınlık fikirlerle ülkelerine dönen bu idealist grup devletin çöküşünün durdurulması için çalışmalara başlamışlardır. Osmanlı bu dönemde Avrupa’daki diğer çok uluslu imparatorluklar gibi çözülmemek için bu fikirlere sırtını dönemezdi. Hıristiyan ve diğer gayrimüslim halk devlete küstürülemez. Böylece Avrupalı devletlerin sözde yabancı uyruklu vatandaşların korunması kisvesi altında Osmanlının iç işlerine karışması da önlenecektir. Çıkarılan yenilikçi anayasa ile birlikte halk padişah ile birlikte söz hakkına sahip olduğunda “eşitlikçi yapı huzursuzlukları azaltacaktır” düşüncesi hakimdir. İlk Osmanlı Mebusan Meclisi 20 Mart 1877 tarihinde açılmış ve çalışmalarını 14 Şubat 1878’e kadar sürdürmüştür. I. Meşrutiyet II. Abdülhamit tarafından 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) gerekçe gösterilerek meclis kapatılmış ve meşrutiyetin ilk bölümüm kapatılmıştır. II. Abdülhamit tarafından yönetilen bu istibdat döneminde yönetime aykırı fikir ve yazı bildirenlere hapis ve sürgün cezaları verdi. Abdülhamit Han genellikle bu baskıcı dönemiyle  tanınmaktadır.  (1) (2) (3)

1. Osmanlı vatandaşları Meşrutiyetin ilanı ile ilk defa seçme-seçilme hakkı kazanmışlardır.
2. Meşrutiyetin ilanı ile birlikte halk, padişahın yanında yönetime ortak olmuştur.
3. Osmanlı’da Mutlakıyetçi yapı sona ererek Meşrutiyetçi yönetim dönemi başlamıştır.
4. Hem Osmanlı hem de Türk tarihinin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi (1876) ilan edilmiştir.
5. Daha önce padişahın tek söz sahibi olduğu Mecliste halkı temsil eden Meclis-i Mebusan üyeleri söz sahibi olmuşlardır.

II. Abdülhamit tahta çıktığı esnada ortalık çok karışıktı. Çünkü Rusya Panislavist propaganda ile Hersek’i 1875’te bir isyana sürüklemişti. Balkanlara yayılan bu isyan zehri nedeniyle İngiltere, Paris Antlaşmasına katılan ülkelere sorunların çözülmesi adına yeni bir konferans çağrısında bulundu. Yapılan girişim ve görüşmeler sonunda konferansın İstanbul’da toplanmasına karar kılındı. 23 Aralık 1876 tarihinde toplanan konferansta Sırbistan ve Karadağ’ın topraklarının genişletilmesi, Bosna-Hersek ve Bulgaristan’da özerk yönetim gibi kararlar alınmasına rağmen Osmanlı Devleti kabul etmedi. Alınan kararların veto edilmesi nedeniyle 20 Ocak 1877 tarihinde konferans dağıldı. Durum kötüye gidince Osmanlı içindeki bir kurul Anayasa hazırlığı içine girdi. Kanun-i Esasi tam da İstanbul Konferansının çalışmalara başlayacağı 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edildi. Fakat Kanun-i Esasi ve Meşrutiyetin ilanı konferansın çalışmalarını durduramadı ve Avrupalı devletler ikna olmadılar. ^{(3) (4)}

1)- http://www.tarihin.com/19yy-islahatlari/mesrutiyet-donemi/477-1mesrutiyet-donemi-ve-mesrutiyetin-ilani.html

2)- http://www.sorubak.com/blog/i-mesrutiyet-konu-ozeti.html

3)http://www.tarihebakis.com/genelt.asp?id=136&ad=I.%20VE%20II.%20ME%DERUT%DDYET%20D%D6NEM%DD

4)- http://www.dunyabulteni.net/haber/189360/birinci-mesrutiyet-neden-alelacele-ilan-edildi