Ho Feng Shan genellikle Çinli Schindler olarak adlandırılır. Oskar Schindler holokost zamanında 1200 Yahudiyi Polonya'daki fabrikasında işe alarak kurtarmıştı. Hatta bu olay "The Schindler's List" (Schindler'in Listesi) adı altında kitaplaştırıldı ve hatta daha sonra Steven Spielberg yönetiminde sinema filmine uyarlandı.

Nanjin Üniversitesinde bulunan ve uzmanlık alanı Yahudiler olan profesör Xu Xin, Ho'nun 5000'in üzerinde Yahudi kurtardığını belirtiyor.

Profesör şunu da ekliyor "Daha da önemlisi, Ho, Yahudileri kurtarmak için eylemde bulunan ilk diplomattı."

Birçok ülke Nazi yönetimini kızdırmamak için vize vermeyi reddederken, Ho tüm olumsuzluklara ve başına gelebileceklere rağmen Yahudilere kanat gerdi.

Hatta ve hatta Naziler konsolosluk binasını bir Yahudiye ait olduğu gerekçesiyle ele geçirdikten sonra Ho kendi parasıyla bölgede bir ofis açıp kurtarma eylemlerine devam etti.

Vizelerin işleyişi çok özgündü. Vizeler o zamanlar Japon ordusunun işgali altında olan Şangay'a veriliyordu ve Şangay açık bir liman olduğundan irtica kontrolü bulunmuyordu. Bu nedenle de vizesiz giriş yapabilmek bile mümkündü.

Peki, Ho vize gerekmeyen bir yere neden vize veriyordu?

Ho'nun vizelerine sahip kişiler direk Şangay'a gitmeyip bu vizeleri Filistin, Amerika ve Filipinler gibi ülkelere geçmek için transit vize olarak kullanıyorlardı. 

Şangay vizesi Yahudiler arasında bir dedikodu hızında yayılmıştı ve herkes dökümanların gerekmediği Şangay'a kaçmaya yer arıyordu. Sanki orası güvenli bir cennetti. 

Bu nedenle de diğer Yahudiler farklı yerlere geçerken 25.000 Yahudi Japonya işgalindeki Şangay'da kalmaya karar verdi. 

Japon ordusu kötü şartlarda da olsa Yahudileri orada barındırdı. Belirli bir bölgeyi Yahudi mahallesi olarak belirledi ve Yahudileri burada kalabalık içerisinde yaşamaya mahkum etti. Orada ölüm yoktu ama hayat da çok kolay değildi. Tüm zorluklara rağmen Yahudiler orada iş kurup, yaşamaya başladılar. Belirli bir süre sonra bölge aynı Almanya ve Avusturya gibi dizayn etmeye başladı. Hatta bir sokaklarına küçük Viyana adı verildi. İçerisinde kafeler, dükkanlar, gece kulüpleri vardı.

Ho, fakirlik içerisinde büyümüş babasız bir çocuktu ve azimle diplomat oldu. 

Ho'nun diplomatken yaptıkları ise tamamen şans eseri keşfedildi. Ho'nun kızı babasının ölüm ilanını yazarken yazıya babasının Yahudi arkadaşlarını kurtarırken Gestapo'ya gögüs gerdiği hikayeyi de ekledi. Bu hikaye Ho'nun kızına anlattığı tek savaş zamanı hikayesiydi.

Bu yazının üzerine ise ilgili kişiler Ho'nun kızı Manli ile iletişime geçtiler ve hikayenin derinine inerek ilgili kişileri araştırmaya başladılar. Ho'nun kurtadığı Yahudiler ile görüşüldü ve o Yahudiler Ho'nun ne fedakarlıklara kendilerini kurtardığını her zaman güler yüzlü olduğunu, binlerce Yahudi'yi ölümden kurtardığını belirttiler. Canlı kaynaklar neticesinde ise Ho'nun yaşamı boyunca gizli tuttuğu hikaye aydınlığa kavuşmuş oldu. Hikayesinin ardından ise birçok ülkenin senatosu Ho'ya ödüller yağdırmaya başladı. Ne varki Holokost'un en büyük kahramanlarından birisi büyük bir sırla çoktan bu dünyadan göçmüştü. 

Kaynaklar: Wayne Chang/ CNN, Gestapo / Tarihiolaylar.com, Holokost / Tarihiolaylar.com,