Afganistan, bütün devletler 1. Dünya Savaşından yeni çıkmışken oldukça güçsüz ve yorgun olmasına rağmen gelişimini sürdürme çabasındaydı. Bu dönemde Dünyanın en büyük iki gücü olan ABD ve SSCB destekli bir gelişim elbette ki başarılı olma olasılığını artıracaktı. Dönemin lideri olan Zahir Şah (1933-1973) döneminde ortaya atılan bu öneriye ABD hiç sıcak bakmadı. Çünkü zira bu devlet 1979 sürecine dek Avrupa’ya yerleşmesi olası bir Sovyet gücüyle savaşmak için bir takım planlarla meşguldü. ABD’nin aksine SSCB Afganistan’a yardım ederek 1978 yılına kadar iktidarını sürdürecek Marksist bir hükümet kurdurdu. Sovyet yanlısı ve Muhammed Davut liderliğinde kurulan parti aslında SSCB güdümünde bir Afganistan’a adım adım yaklaşmaktaydı. (3)

İşler pek umulduğu gibi gitmiyordu. SSCB gücünü artırmaya çalışırken Sünni kesiminde düşmanlığını kazanmaya başlamıştı. Çünkü dönemin Afganistan’ı adeta büyük bir medrese gibi İslam dünyasına alim yetiştirdiği için Sovyetlerin ve Sosyalist düşüncenin dini yapıya zarar vermesinden korkulmaya başlandı. İlk olarak bu konudaki rahatsızlığını dile getiren Muhammet Gulam Niyazi, Muhammed Davut tarafından hapse atılarak esir edildi. Tepkiler bununla da sınırlı değildi. Kalpettin Hikmetyar, Nizamettin Rubani, Ahmet Şah Mesut gibi din adamlarının teşvikleriyle bir askeri darbe tertiplendi fakat başarısızlığa uğradı. Bu arada dini alimler Sovyetlerin gazabından ABD’ye yakınlığı bilinen Pakistan’a sığındılar. Daha sonra Sovyetler İslami kökenli bir hükümet kurmaya çalıştıysa da hükümet ve halk arasındaki bağlar kopma noktasına gelmişti. Ve beklenen oldu en sonunda 1979 yılında Sovyetler Afganistan’ı resen işgal etti. (3)

Sovyetlerin Afganistan’ı işgali İslam dünyasında adeta “Haçlı” şoku yaşatmıştı. Batılı bir devlet İslami bir devleti abluka altına alarak işgal etmişti. İşte “El Kaide”nin doğuşu. Sovyet işgaline karşı Arap devletleri gençlere hutbeler vererek Afganistan’da cihad çağrısında bulundular. Camilerde ve Cuma namazlarında Afgan direnişçiler için paralar toplanmaya başlandı. El Kaide olgusu ülkeyi savunmak için kendi ülkelerinden gelen gençlerin Pakistan’ın Pilavur kentinde eğitim gördükleri kamplarda doğmuştur. ⁽³⁾

1941 yılında Filistin’de doğan Abdullah Azam şeriat eğitimi görmek için Mısır’a gitti. 1970 yılında ise Üniversite eğitimini tamamlamak için Suudi Arabistan’a geçti. Fakat 1967 yılında Batı Şeria düşünce cihad için askeri eğitim aldı. 1982 yılında ise Afganistan işgali sırasında din kardeşlerine yardım etmek için Afganistan’a gitti. Bu süreçten sonra Azam adeta Afganistan ve Arabistan arasında köprü niteliği kazandı. Bu dönemde Usame Bin Ladin’in babası olan Muhammed Bin Ladin hacılara yemek veriyordu. Bu yemeklerin birinde Azam, Bin Ladin ve radikal dini lider Seyit Kutub’un kardeşi Muhammed Kutub sıkı bir bağ kurdular. Bu karşılaşmada Azam Usame Bin Ladin’i Afganistan’daki direnişe katılması için telkinde bulundu. 1984 yılında Pişavur’da “Bitül Ansar” adında bir kamp kuran Bin Ladin, 1989 yılında Afganistan’da savaşan Arap mücahitler için El Kaide Kampını kurdu. Örgüt ismini kurulan bu kamptan almaktadır. ⁽³⁾

Afganistan savaşı devam ederken Sovyetlerin işgalinden rahatsız olan ABD, CIA aracılığıyla bölgede oyunlar oynamaya başladı. ABD mücahitleri destekliyor görünürken Sovyetlerin Afgan topraklarından ayrılması üzerine örgütün varlığı rahatsızlık vermeye başlamıştı. Bu dönemde örgütün yönetim kadrosunda bulunan Abdullah Azam ve Eymen el-Zevahiri arasında anlaşmazlıklar gün yüzüne çıkmaya başlamıştı. Savaşın bitmesi üzerine Usame Bin Ladin Suudi Arabistan’a döndü. El Zevahiri’ye göre örgüt Afganistan’da kalmaya devam etmeliydi; fakat Azam örgütün Filistin’e yardıma gitmesi kanısındaydı. Fakat çok garip şekilde Abdullah Azam bir suikast sonucu öldürülünce İsrail kaynaklı bir saldırı ileri sunuldu. Azam’ın ayrılıkçı fikirlerinden sonra öldürüldüğü anlaşıldıktan sonra İslami cihadçılar Suudi Arabistan ve Pakistan’a gayrimüslim devletlerle işbirliği yaptıkları için adeta savaş açtılar. ⁽³⁾

Bin Ladin ve Azam arasındaki fikirsel yakınlaşma nedeniyle Pakistan istihbaratı tarafından Bin Ladin’i istenmeyen adam ilan edildi. Suikast konuşmaları ve planları nedeniyle Ladin 1989 yılında Arabistan’a sığındı. 1991 yılında ise Saddam Hüseyin Kuveyt’e saldırdığı sırada Körfez ülkeleri vardı. Fakat Bin Ladin dinlenmeyerek ABD yardımına başvuruldu. İşte bu dönemden sonra Usame Bin Ladin ABD’ye karşı cihad ilan etti. Aynı yıl Ladin’in pasaportuna el konulunca Sudan’a kaçmak zorunda kaldı. 1992 yılında Sudan’da köklenen Bin Ladin Aden’de Gold Amor’da kalan ABD askerlerine düzenlenen ve askerlerin 3 ünün hayatına ve 5’inin de yaralanmasına sebep olan operasyonda baş roldeydi. 1993 yılında El Kaide Somali’de 3 Amerikan helikopterinin vurarak düşürdü. Ladin, Sudan’da suikast girişimlerinden kurtulunca Sudan Başkan’ı Ömer Elbeşir’in telkinleriyle Afganistan’a geri döndü. 1998 yılında Usame Bin Ladin ve El Zevahiri birleşerek Batı’ya savaş açtılar. Kurulan bu cihad cephesinde El Kaide Nirubi ve Darı Selam’da ABD elçilikleri bombalandı. Saldırının ardından Amerikan savaş jetleri tarafından El Kaide kampları bombalandı. (3)

Dünya çapında büyük etki yaratan eylemlerden en büyüğü kuşkusuz ABD’ye karşı yapılan terör saldırısıdır. Tarihler 11 Eylül 2001 sabahını gösterdiğinde herkes olacakların farkında değildi. 15 El Kaide militanı kaçırdıkları 4 yolcu uçağı ile Uluslararası Ticaret Merkezi ve Savunma Bakanlığı olan Pentagon’a intihar saldırısı düzenlediler. Bu saldırıda 3000 ölü ve binlerce yaralı vardı. Saldırıdan sonra sular hiç durulmadı ve ABD 7 Ekim 2001 yılında Afganistan’a savaş açtı. Fakat Bin Ladin Pakistan’dan operasyonları yönetmeye devam etti. El Kaide tarafından 2003’te İstanbul’da düzenlenen terör saldırılarını 2004’te Madrid saldırısı izledi. ⁽³⁾

1)- 2010 yılında ABD’ye gönderilen bomba yüklü Havayolu kargoları.

2)- 2009 yılında Ömer Faruk Abdulmuttalip adlı bir militan Hollanda’dan Detroit’e uçarken yanındaki bombayı patlatacakken yolcular tarafından etkisiz hale getirilir.

3)- 20 Eylül 2008 tarihinde El Kaide tarafından Pakistan’da bulunan İslamabad Mariot Otel’in önünde 1000 kg patlayıcı yüklü kamyon sürücüsüyle birlikte önce yanar ve daha sonra infilak eder. Saldırı sonrası 60’ı aşkın kişi ölürken 250’den fazla yaralı vardır.

4)- 2005 yılında Ürdün’de eş zamanlı olarak Grand Hyatt Otel, Radison Sas Otel ve Dayn In Otele saldırı düzenlenir saldırıyı El Kaide üstlenir ve bu terör saldırısında 57 kişi hayatını kaybederken 110 kişi yaralanmıştır.

5)- 2005 yılında Endonezya’nın Bali bölgesinde 1 Ekim’de peş peşe 3 bomba patlatılır. Saldırı sonrası çoğu Endonezyalı olan 20 kişi ölürken 129 kişi ise yaralanır. Bombalar bilye tesirli oldukları için şarapnel etkisi artmıştır.

6)- 23 Temmuz 2005 yılında Mısır’ın Sina Yarımadası’nda bulunan Sharm El-Sheikh tatil kentinde yine eş zamanlı olarak patlatılan bombalar yüzünden 88 kişi hayatını kaybederken 150 kişi saldırıdan yaralı kurtulmuştur.

7)- Irak’ın işgalinde ABD’nin en büyük müttefiki olan İngiltere El Kaide’nin hedefi olmaktan kurtulamamıştır. 7 Temmuz 2005 yılında Londra’da bulunan Metroda peş peşe üç bomba patlatılır. Dördüncü bomba ise çift katlı bir tur otobüsünde patlatılır. Saldırıda biri Türk olan 54 kişi hayatını kaybederken 700 kişi ise yaralı olarak kurtulmuştur.

8)- Tarih 11 Mart 2004 yer İspanya’nın başkenti Madrid. Sabah 7:30 sularında peş peşe 10 bomba patlatılıyor. Bombaların hepsi tren banliyölerinde patlatılmıştır. Saldırıda 191 kişi hayatını kaybederken yüzlerce insan yaralanmıştır. 110 kg dinamitten oluşan patlayıcılar çantalara paylaştırılarak tren istasyonlarına bırakılmıştır.

9)- 15 Kasım 2003 tarihinde ilk bomba İstanbul Kulelidibi Neve Şalom Sinanogu’nda patlatılır. Bu bombadan iki dakika sonra ikinci bomba Şişli Beth İsrael Sinagogu önünde patlatılır. Olaylarda tesadüfen sokakta bulunan 27 kişi hayatını kaybederken 669 vatandaş yaralanmıştır. El Kaide iki gün sonra saldırıları üstlenir. Sinagog saldırılarının ardından 20 Kasım’da Levent’teki HSBC Türkiye Genel Merkezi ve Beyoğlu’ndaki İngiliz Konsolosluğuna yapılan saldırılarda 31 kişi hayatını kaybederken 400 kişi ise yaralanmıştır.

10)- Endonezya’nın Jacarta kentinde 6 Ağustos 2003 tarihinde Marriot Oteline kamyonla intihar saldırısı düzenlenmiştir. Saldırıda 15 kişi ölürken 150’den fazlada yaralı vardır. Bu eylemde seçilen otelde kalan müşterilerin çoğu ABD vatandaşı olduğu için terör saldırısına maruz kalmıştır.

11)- 16 Mayıs 2003 tarihinde Fas’ın Casablanca şehrinde beş farklı yerde 12 terörist eş zamanlı olarak intihar saldırısı düzenlemiştir. 12 eylemcinin yanı sıra  2 eylemcide saldırıyı gerçekleştiremeden yakalanmıştır. Saldırılarda 12’si eylemci olmak üzere 45 kişi hayatını kaybederken 100’ün üzerinde vatandaş yaralanmıştır.

12)- 12 Mayıs 2003 tarihinde Suudi Arabistan’da yabancı çalışanların kaldığı üç yere bombalı saldırı düzenlenmiştir. Saldırıda 26 kişi hayatını kaybederken 160’dan fazla yaralı vardır. Bu saldırıdan aylar sonra 8 Kasım’da Riyad şehrinde bulunan Muhaya kompleksine düzenlenen terör saldırısında da tamamı Mısır ve Lübnanlı olan 18 kişi hayatının kaybederken 122 kişide yaralanmıştır.

13)- 2002 yılının 28 Kasım’ında Kenya’nın Mombasa kentinde bulunan Havaalanına füzelerle içinde 261 İsrail yolcusu olan uçağa saldırı düzenlenir. Ancak şans eseri füzeler (SA-7) ıska geçer ve facianın eşiğinden dönülür. İlk saldırının şoku atlatılmadan 20 dakika sonra çoğunluğunun İsrailli turistlerin kaldığı Paradis Otele üç ayrı intihar saldırısı düzenlenir. Saldırılardan sonra 3 İsrailli, 3 Kenyalı vatandaş hayatını kaybederken onlarcası da yaralanmıştır.

14)- 12 Ekim 2002 tarihinde Endonezya’nın Bali Adası’nda eş zamanlı olarak saldırılar düzenlenir. Saldırıların ilki ABD Konsolosluğuna düzenlenir. Saldırıda sadece bir kişi hafif yaralanır. İkinci bomba kalabalık bir barda patlatılmıştır. Üçüncü saldırı 1125 kg patlayıcı dolu bir minibüsle başka bir eğlence mekanına düzenlenmiştir. Son iki patlamada 22 ayrı ülkeden 202 kişi hayatını kaybederken 209 kişi yaralanmıştır. Fakat en şiddetli patlama son saldırıda yaşanmıştır. Soruşturmada 32 kişi tutuklanmıştır. Daha sonra yapılan araştırmalarda saldırıların planlayıcısı olan İmam Samurda El Kaide kampında eğitim gördüğü tespit edilmiştir. Saldırıların faili olarak belirlenen kişiler Kasım 2008’de kurşuna dizilerek idam edilmişlerdir.

15)- 22 Aralık 2002 tarihinde Amerikan Hava Yollarına ait Paris-Miami seferini yapan uçağa binen Richard Reid isimli bir yolcu ayakkabı topuğuna sakladığı 100 gram plastik patlayıcıyı patlatmaya çalışırken mürettebat ve yolcular tarafından etkisiz hale getirilmiştir. Saldırgan acil inişle güvenlik güçlerine teslim edilerek yargılamadan sonra müebbet hapse çarptırılmıştır.

16)- 11 Eylül 2001 saldırılarında El Kaide’nin hedefinde İkiz Kuleler, Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon vardır. Kaçırılan uçaklarla yapılan saldırılarda uçak yolcuları ile birlikte 3000 kişi hayatını kaybetmiştir. Saldırılar adeta ABD’yi gafil avlamıştır. El Kaide saldırıların hepsini üstlenir.

17)- ABD gemileri uzun süreli olarak Yemen limanında demirler. El Kaide militanları 3 Ocak 2000 tarihinde USS Sullivan gemisine intihar saldırısında bulunurlar. Fakat kullandıkları sürat tekneleri patlayıcıların ağırlığına dayanamayarak batar. İkinci saldırı girişimi ise 12 Ekim tarihinde gerçekleştirilir. Bu sefer aynı saldırı USS Cole adlı savaş gemisine düzenlenir. 225 kg patlayıcı ile yapılan saldırıda 17 Amerikan denizcisi ölürken 38’i yaralanır. Daha sonra yapılan araştırmalarda terör olayını yapanın El Kaide bağlantılı olan Abdülrahim el Neşiri adlı terörist olduğu tespit edilir. Neşir’i 2004 yılının Eylül ayında ölüm cezasına çarptırılır.

18)- Kenya’nın başkenti olan Nairobi ve Tanzanya’nın başkenti olan Daresselam’daki ABD elçiliklerine 7 Ağustos 1998 günü eş zamanlı olarak saldırı düzenlenir. Kenya’da yapılan saldırıda 12’si Amerikalı 213 kişi hayatını kaybederken 4000 Kenyalı vatandaş yaralanmıştır. Tanzanya’daki saldırıda 11 kişi hayatını kaybederken 85 kişi yaralanmıştır. Saldırı El Kaide tarafından bizzat Usame Bin Ladin planıyla uygulanmıştır. Muhbirlerden gelen ihbara riayet etmeyen ABD ihmalkarlığın cezasını ağır ödemiştir.

19)- Kahire’de bulunan Luxor Tapınağını ziyaret eden turistlere 17 Kasım 1997 sabahında silahlı saldırı düzenlenir. Kafilede bulunan Mısırlı, İsviçreli ve Japon turistlerden 59’u hayatını kaybederken 30 kişi ise yaralanır. 45 dakika süren yaylım ateşinin ardından turist kafilesinin aracıyla kaçan saldırganlar polis noktasına geldiklerinde çatışmaya girerler. Çıkan çatışmada bir terörist ve 3 polis memuru öldürülür. Çatışmadan sonra araziye dağılan diğer teröristler ise yakınlardaki bir mağarada intihar etmiş halde bulunurlar. Olay, İslami Cemaat Örgütü tarafından üstlenilmesine rağmen örgütün finansörü El Kaide’dir. Saldırının ardından Mısır’ın en büyük gelirlerinden olan turizm gelirlerinde büyük bir düşüş yaşanmıştır.

20)- 1994 yılının 6 Ocağında tesadüf eseri çıkan bir yangında ekipler bomba yapımında kullanılan malzemelerle birlikte birde laptop bulurlar. Bilgisayar incelendiğinde “Bojinka Planı” adı verilen intihar planı ele geçirilir. Malzemelerin bulunduğu ev bir hafta sonra ülkeyi ziyaret edecek olan Papa П. Jean Paul’ün geçiş güzergahındadır. Planda Papaya suikast planının dışında 11 Amerikan uçağının Pasifik üzerinde infilak ettirilmesi ve bomba yüklü bir uçakla CIA’nın Virginia’da bulunan Langley karargah binasına saldırıda bulunmaktadır. Saldırının faili 1993 yılında Dünya Ticaret Merkezine ilk saldırıyı yapan Remzi Yusuf olduğu tespit edilmiştir. Esasen ilk hedef ülkeyi ziyaret etmesi planlanan Bill Clinton’a bir suikast girişimidir; fakat bu saldırıdan vazgeçilerek Bojinka Planı adı verilen bir dizi terör saldırısı tertiplenir. Ayrıca bu saldırılarda Remzi Yusuf’un fikir babası daha sonra 11 Eylül saldırılarında parmağı olan Halid Şeyh Muhammed’dir. Plan uzmanlar tarafından deklare edilseydi aslında 11 Eylül saldırılarının ayak sesleri olabilirdi.

1)-"El Kaide Nedir? " uzmanportal

2)- elkaide.nedir.com/

3)- El Kaide Nasıl Kuruldu?

4)- El Kaide Eylemleri